Færsluflokkur: Vísindi og fræði
25.3.2014 | 12:35
Makrílviðræður - þversum Íslendingar skildir eftir
Sú skoðun hefur heyrst að auknar veiðar úr stofninum yrðu til þess að minnka líkur á göngu hans á Íslandsmið. En þá má spyrja, inni í samningsdrögunum var að allir mættu veiða hjá öllum, a.m.k. að hluta til, þannig að ekki hefði afli tapast vegna þess að makríll gengi ekki lengur í íslenska landhelgi. Hvað lá þá að baki? Hræðsla við verðlækkun? Er í uppsiglingu bann ESB á Rússa, sem vísar á enn frekari verðlækkun? Framkvæmdastjóri LÍÚ var í samninganefndinni, etv. eru það hagsmunir þeirra að ekki sé veitt meira. Spyr sá sem ekki veit.
Miklar deilur um stærð stofnsins
Deilur eru um stærð stofnsins innan ICES. Takast þar á tvö sjónarmið, þeirra sem vilja nota aflatölur síðustu áratuga við stofnmatið, og hinna sem vilja nota stofnmælingar sem eru óháðar afla. Að sögn norska fiskifræðingsins Leif Nöttestad eru allar aflatölur fyrir 2005 hrein della. Sé della sett inn í stofnlíkan verður útkoman della. Talið er að aflinn fyrir 2005 hafi verið 2-4 sinnum meiri en gefið var upp. Stofnmat byggt á slíkum aflatölum er því tvöfalt til ferfalt vanmat. Þess vegna verði að byggja stofnmat á mælingum, sem eru óháðar lönduðum afla og nefnir hann þar merkingar og togveiðirall og jafnvel hinar umdeildu hrognatalningar.
Ekki má svo gleyma þeim mælikvarða sem Jens Christian Holst notaði þegar hann sagði að veiða þyrfti 10 milljónir tonna af uppsjávarfiski - strax. Hann sagði að hafið milli Íslands og Noregs væri ofbeitt, átan væri niður étin og síldarstofninn væri að horfalla. Makríllinn er sunnar en síldin á veturna en veður upp allt Norskahafið og keppir við síldina, auk þess sem hann veður yfir til Íslands og keppir þar við síld og sandsíli.Með því að fylgjast með átumagni og stærðardreifingu átu jafnframt því að fylgjast með holdafari og einstaklingsvexti uppsjávarfiska fæst óbein mæling á stofnstærð, þ.e. hvort stofn sé stór eða lítill í hlutfalli við fæðuframboðið. Sé lítið æti og fiskur horaður eins og nú er þarf að veiða meira, óháð því hvað tölulegar mælingar (stofnstærð í tonnum) sýna.
Vísindi og fræði | Breytt s.d. kl. 22:10 | Slóð | Facebook | Athugasemdir (6)
6.3.2014 | 21:19
"Vísindaleiðangur" Íslendinga í makrílveiðum
Makrílviðræðum strandríkja var slitið í gær eftir mikið þref og marga árangurslaus fundi þar á undan.
Ráðherra íslands hefur kennt óbilgengni Norðmanna um samningaslitin, þeir hafi vilja veiða langt umfram ráðgjöf ICES, en Íslendingar hafi vilja sýna ábyrgð og fara eftir vísindalegum ráðleggingum. Hann hefur samt látið margt ósagt um hvað olli viðræðuslitum annað en að Norðmenn séu ljótu karlarnir.
"Við Íslendingar viljum sýna að við séum ábyrg fiskveiðiþjóð og viljum ekki veiða meira en ICES leggur til" segir ráðherrann Sigurður Ingi:- Vi er fortsatt villige til å forhandle frem en løsning basert på vitenskapelig forskning og rådgivning. Her på Island er vi stolte av vårt omdømme som en ansvarlig fiskerinasjon , og vi er ikke villig til å sette det på spill, sier Johannsson.
Rétt er að skjóta því hér inn að sú ráðgjöf er ekki vísindalegri en svo að tillagan byggir á meðalveiði síðustu þriggja ára, þó svo að menn telji makrílstofninn miklu stærri en áður var álitið auk þess sem hann sé enn í miklum vexti. Norðmenn telja að veiða þurfi miklu mera vegna þess að makríllinn sé að éta og aféta aðra fiskistofna.
Fróðlegt er að kíkja í færeyska og norska fréttamiðla til að fá fleiri sjónarhorn á makríldeilunni."Við vorum ánægðir með samninginn sem lá borðinu, við vorum ekki vandamálið og eiginlega vorum við í stöðu sáttasemjara", sagði sjávarútvegsráðherra Færeyinga, Jacob Vestergaard. Meðal þess sem greindi á voru veiðar Íslendinga í landhelgi Grænlands auk kröfu ESB um að fá 50% af grænlenska kvótanum. Samningsslit þýða að hvert land úthlutar eigin kvóta og við munum sennilega hafa hann um 23% af ráðgjöfinni. Við höfum verið á því róli gagnvart hinum þjóðunum undanfarin ár og munum halda okkur þar sagði Jacob.
Haft var eftir Auðun Maarok í norsku samninganefndinni að ástæðan fyrir því að samningar tókust ekki um makrílinn hafi verið sú að Íslendingar og Evrópusambandið vildu ekki gefa frá sér að veiða úr þeim kvótum sem Grænlendingar hafa sett sér. Hann segir að það sé fáheyrt að Íslendingar og ESB vilji veiða makríl bæði innan og utan eigin landhelgi.
"Þeir grafa undan samningum strandríkjanna með því að að viðurkenna kvótaúthlutun Grænlendinga. Fyrst lofar ESB Íslendingum kvótahlutdeild, svo Færeyingum og að lokum Grænlendingum. Þetta gera þeir án þess að hafa nefnt þetta áður við okkur" sagði Audun.
Norski sjávarútvegsráðherrann, Elisabet Aspager, segir að það gangi ekki að bæði ESB og Ísland vilji fá að veiða kvóta sína bæði innan eigin landhelgi og utan hennar. Noregur sætti sig ekki við að ESB og Ísland fái sína kvóta og geri einnig samning við Grænlendinga, sem ekki eru þátttakendur í viðræðunum.
Færeyingar eru eina þjóðin sem ekki fær skömm í hattinn að loknum þessum viðræðum.
![]() |
Slitnaði upp úr makrílviðræðum |
Tilkynna um óviðeigandi tengingu við frétt |
31.1.2014 | 17:32
Íslendingar leggjast gegn aukningu makrílaflans!
Samningaveiðunum um makríl hefur verið slitið í bili. Ágreiningsefnin eru þrenn, aflahlutdeild hvers lands, tímalengd samningsins og hversu mikið skuli veiða á komandi ári. Íslendingar vilja halda sig við ráðgjöf ICES en aðrir, sennilega Norðmenn og Færeyingar, vilja auka þann afla um 40-60%, upp í nær eina og hálfa milljón tonna.
Nú hefur það verið svo að undanfarin fjögur ár hafa Færeyingar og Íslendingar verið ljótu karlarnir, þeirra veiði hefur bæst við úthlutaðar aflaheimildir frá ICES, og þjóðirnar sakaðar um grófa ofveiði, sem myndi ganga nærri makrílstofninum.
Stofninn var "mældur" 2010 með því að telja hrogn í hafinu frá Biskayaflóa út fyrir Írland og norður eftir öllu Atlantshafi. Á þessum hrognatalningum byggðist kvótinn 2010-13. Næst voru hrognin svo talin í fyrra en það er gert á þriggja ára fresti, og þá voru niðurstöður þær að stofninn var orðinn tvöfalt stærri þrátt fyrir gegndarlausa ofveiði okkar og Færeyinga!
Þá var illt í efni. ICES virðist ekki hafa þorað að gefa út veiðiráðgjöf í takt við eigin mælingar heldur miðuðu þeir ráðgjöfina við meðalafla þriggja síðustu ára, að ofveiðinni meðtalinni. Ráðgjöfin fyrir 2013 var 520 þús. tonn. Ef þeir hefðu trúað eigin mælingu hefði þeir orðið að þrefalda sig. En það má ekki koma allt of berlega í ljós að stofnmælingin var (og er) della og að "ofveiðin" hafi stækkað stofninn.
En nú vilja Íslendingar fara að vísindaráðgjöfinni, sem alltaf hefur verið röng, og hafa milljarðatugi af veiðiþjóðunum, okkur þar með.
Ekki er öll vitleysan eins en spennandi verður að sjá hverju Íslendingar úthluta sjálfum sér verði ekki af samningum. Kannski að stöðva eigin veiðar til að sýna ábyrgð?
![]() |
Makrílfundi lauk án niðurstöðu |
Tilkynna um óviðeigandi tengingu við frétt |
Vísindi og fræði | Breytt s.d. kl. 20:02 | Slóð | Facebook | Athugasemdir (8)
31.12.2013 | 19:27
Gáfumannafélagið
Já einmitt, - passa að sjómenn valdi ekki óróleika í síldarstofninum svo geyma megi hana hana til að veiða seinna, segja snillingarnir á Skúlagötunni:
"Jafnframt er síldin komin í vetrardvala og allt óþarfa skark í stofninum veldur því að síldin þarf sífellt að eyða meiri orku en ella sem getur haft áhrif á möguleika hennar að lifa af veturinn. "
Eru menn ekki með heilli há?
![]() |
Stöðva veiðar í Kolgrafafirði |
Tilkynna um óviðeigandi tengingu við frétt |
28.12.2013 | 17:23
Stofnmælingarnar voru þá rangar!
Já einmitt. - Nú er viðurkennt að fyrri stofnmælingar hafi verið rangar, stofninn sé um tvöfalt stærri en haldið var áður. Íslendingum og Færeyingum hafði verið kennt um ofveiði sem myndi skaða stofninn. Í sumar bættust svo Grænlendingar í hópinn, makka krílið komið þangað líka. Við þessa ofveiði virðist stofninn hafa stækkað, - eða þannig.
Ég skrifaði um þetta fyrir einu og hálfu ári og sagði að stofnmælingar á makríl væru hrein della og við ættum ekki að semja við ESB um makrílveiðar.
Nú virðist vera kominn ótti í íslensk stjórnvöld, þau ætla að sætta sig við einhvern lúsarhlut. Ein rök sem hafa verið sett fram eru að makríllinn gæti horfið aftur af Íslandsmiðum og þá gætum við sótt umsaminn lúsarhlut niður í Norðursjó! - Miklir menn erum vér.
![]() |
Mikið ber á milli í makrílnum |
Tilkynna um óviðeigandi tengingu við frétt |
Vísindi og fræði | Breytt 16.3.2014 kl. 13:53 | Slóð | Facebook | Athugasemdir (10)
22.11.2013 | 19:01
Síldin í Kolgrafarkrukkunni. - Seint í rassinn gripið
Nú biður sjávarútvegs- trillukarlana um hjálp; þeim er öllum er frjálst að veiða í Kolgrafarfirði, svo framarlega sem þeir brjóta ekki möstrin við að fara undir brúna!
Í gær eða í fyrradag var ljóst að síldin var að þétta sig í Grundarfirði. Búið var að leita að síld án árangurs í nokkrar vikur en svo kom hún allt í einu. Hvaðan kom hún? Hafró heldur að þeir viti allt um fisk, en þeir fundu enga síld, hún mætti sjálf á sviðið.Sá möguleiki var fyrir hendi að síldin, sem fyllti Grundarfjörðinn í fyrradag færi inn í Kolgrafarfjörð, og menn biðu, spáðu, báðu til guðs og vonuðu, en gerðu ekkert.
Hvers vegna var ekki opnað fyrir frjálsar veiðar allra báta UTAN við fjörðinn, svo sem í einnar mílu radíus frá brúnni, strax í fyrradag eða jafnvel fyrr? Hugsanlega hefði skarkalinn frá veiðum og mikilli umferð báta getað haldið síldinni frá því að fara undir brúna. Nei ekkert var gert, ekki mátti færa afla frá sægreifum til annarra landsmanna.
Minna má á að í fyrra þegar síldin fór þarna inn var Hafróliðið tvær vikur að spá í hvað hefði valdið síldardauðanum. Nefndu þeir kulda og aðra þætti, þótt morgunljóst hefði verið að síldin hefði kafnað.
Væri ég trillukarl fyrir norðan Snæfellsnes, hefði ég ekki geð í mér til þess að hjálpa þessum auma ráðherra til þess "bjarga" síld, sem leitað hefði skjóls í Kolgrafarfirði.
![]() |
Síldveiðar gefnar frjálsar innan brúar |
Tilkynna um óviðeigandi tengingu við frétt |
Vísindi og fræði | Breytt s.d. kl. 19:10 | Slóð | Facebook | Athugasemdir (10)
Ég og fleiri höfum skrifað um það í mörg ár að vanveiði sé hættuleg, fugli og fiski til skaða auk þess sem það leiðir til minni tekna af fiskveiðum, allt fyrir daufum eyrum, sjá hér t.d.
Nú má tala, þegar átt er í deilum við útlendinga. Hvað segja Hafró og stjórnvöld nú? Munu fjölmiðlamenn ganga á þá? Ekki hefur það verið raunin hingað til.
![]() |
Vill svara ESB með meiri veiðum |
Tilkynna um óviðeigandi tengingu við frétt |
Vísindi og fræði | Breytt s.d. kl. 21:34 | Slóð | Facebook | Athugasemdir (1)
25.7.2013 | 11:21
Rækjuveiðibann - Moskva svarar ekki
Veiðar á úthafsrækju voru bannaðar fyrsta júlí s.l. en þær höfðu verið frjálsar. Eina röksemdin var að veiðarnar væru farnar fram úr ráðgjöf Hafró. Ég bloggaði um málið og gagnrýndi stjórn veiða á úthafsrækju enda hefði hún engan árangur borið.
Fram kom að ráðherra myndi endurskoða fyrirkomulag rækjuveiða og kveða til hagsmunaaðila og sérfræðinga.
Ekki er um auðugan garð að gresja í því efni, Unnur Skúladóttir rækjusérfæðingur til áratuga hefur látið af störfum og nýr sérfræðingur, sem er að byrja að öðlast reynslu, hefur tekið við.
Ég sendi því sjávarútvegs- (atvinnuvega) ráðherra eftirfarandi tölvubréf þann 10 júlí:
Hæstvirti ráðherra Sigurður Ingi Jóhannsson.
Ég er sérfræðingur í rækju og rækjuveiðum. - Ég stundaði rækjurannsóknir 1995- 2003, aðallega á Flæmska hattinum en einnig innfjarða m.a. í Arnarfirði og Skagafirði, á vegum Rækjuvers og Dögunar. Fór ég í nokkra rannsóknaleiðangra með Dröfn RE, sem var gerð út af Hafró. Hér er að finna ýmis skrif mín um rækju bæði á ensku, sem birt hafa verið á vegum NAFO, og íslensku.
Ég hef séð í fréttum að skipulag rækjuveiða sé í endurskoðun, fyrirkomulag og veiðimagn sé ekki enn ákveðið en að samband verði haft við hagsmunaaðila og sérfræðinga í því sambandi.
Hér með óska ég eftir því að verða til kallaður í sambandi við það mál.
Virðingarfyllst,
Þegar ekkert svar hafði borist eftir rúma viku sendi ég ítrekunarpóst. Svar er ekki komið enn og ég veit reyndar ekki hvort pósturinn hafi borist ráðherra. Ef menn vilja ekki þiggja framboðna aðstoð, er lágmarks kurteisi að afþakka hana. - En það heyrist ekkert frá Skúlagötu 4 fremur en endranær.
Vísindi og fræði | Breytt 5.2.2016 kl. 16:18 | Slóð | Facebook | Athugasemdir (2)
15.7.2013 | 17:41
Stöðvun úthafsrækjuveiða er hryðjuverk
Gríðarlegir hagsmunir eru í húfi. Störf 150 manna á eru sett í uppnám, því einnig stendur til að breyta fyrirkomulagi veiðanna og kvótasetja þær aftur. Ekki er víst að þeir sem nú stunda veiðarnar fái veiðiheimildir, verði veiðarnar kvótasettar. Þar með er nýuppbyggður markaður væntanlega úr sögunni.

Þetta er vægast sagt einkennilegt því alveg frá árinu 2000 hefur aflinn verið miklu minni en ráðgjöf Hafró, að undanskildu árinu 2011, þá skreið hann rétt yfir mörkin, - í frjálsri sókn. Þessi vanveiði, ef kalla hana má svo, er svo hastarleg að menn ættu að eiga eitthvað inni ef eitthvað væri að marka þessa ráðgjöf.
Frá árinu 2005 hefur veiðiráðgjöfin hljóðað upp á samtals 57 þús. tonn en aðeins voru veidd 33 þús. tonn eins og sjá má af töflunni hér að ofan. "Inneignin" er því um 24 þús tonn. Þessi svokallaða veiðistjórnun er náttúrulega tóm steypa; væri hugmyndafræðin um að veiðarnar stjórnuðu stofnstærð rétt, ætti ekki að þurfa að stöðva veiðarnar til að "vernda" stofninn.
Misræmi í aflabrögðum og ráðgjöf

Stofnvísitala Hafró hefur hins vegar minnkað um helming frá 2002 og ráðgjöfin hefur verið minnkuð enn meira eða í 5000 tonn, 5-7 falt. Hvernig gengur þetta upp?
Af ofansögðu er ljóst að "stjórn" veiðanna hefur ekki valdið neinu nema tjóni, töpuðum afla og atvinnumissi. Veiðarnar stjórna ekki stofnstærð. Aðrir þættir vega þar miklu þyngra, enda segir Hafró í síðustu skýrslu sinni:
"Niðurstöður SMR árið 2012 benda til að stofninn fari minnkandi, afrán þorsks er frekar mikið og nýliðun virðist vera léleg eins og verið hefur undanfarin ár. Aukið magn grálúðu á svæðinu hefur einnig leitt til enn frekara afráns á rækju."Rækjan er étin upp af þorski, grálúðu og öðrum fisktegundum. Samt er vitleysunni haldið áfram.
Að öllu samanlögðu þá virðist sem tilgangur lokunar nú og væntanlegra breytinga á veiðifyrirkomulagi sé einhver allt annar en umhyggja fyrir rækjustofninum. Þá á bara að segja það í stað þess að skýla sér á bak við ímyndaða dýravernd.
Meira um stjórn rækjuveiða hér
Vísindi og fræði | Breytt s.d. kl. 18:52 | Slóð | Facebook | Athugasemdir (10)
1.6.2013 | 22:19
Ekki dónalegt að komast í skrípó í Mogganum!
Gott að fleiri sjái fíflaganginn, sem líkja má við trúarbrögð en ekki vísindi.
Þessi skrípamynd er á við margar blaðagreinar.
Vísindi og fræði | Breytt s.d. kl. 22:21 | Slóð | Facebook | Athugasemdir (8)