Steingrķmur telur makrķlinn ofveiddan. - Gott nesti ķ samningavišręšur?

Ķ bréfi til Intrafish, sem birtist ķ Fishing News nżlega, segir Steingrķmur aš "strandrķkin beri sameiginlega įbyrgš į aš koma ķ veg fyrir įframhaldandi ofveiši į makrķl og aš sjį til žess aš veišarnar verši sjįlfbęrar".

Svona yfirlżsing er hreinn afleikur ķ samningavišręšum. Hvašan fékk Steingrķmur žessar upplżsingar? Frį Hafró?

Steingrķmur-Makrķll 2 

Žaš er įhyggjuefni aš ķ samninganefndinni er Jóhann Hafróforstjóri, sem er meš langvarandi ofveiši į heilanum en lķta mį hann sem fulltrśa ICES, sem vill skammta allar veišar viš nögl.

 
Ég hef įšur bent į aš stofnmęling į makrķl sé hrein vitleysa og matiš į stofninum eftir žvķ. Žess vegna er ekki nokkur leiš aš įkveša kvóta į makrķl en sś leiš er alltaf valin aš veiša minna en meira žvķ nįttśran (vanžekkingin ) veršur aš fį aš njóta vafans.


mbl.is Reynt aš leysa makrķldeiluna
Tilkynna um óvišeigandi tengingu viš frétt

Nż žekking į atferli fiska; - Södd sandsķli synda lengur

 

Södd sandsķli synda lengur

Danskar rannsóknir į atferli sandsķla sżna aš sandsķlum meš fullan ķ maga er hęttara viš aš lenda ķ trolli vegna žess aš žegar žau eru södd synda žau meira upp ķ sjó og eru žar óvarin fyrir trollveišum.

Žegar sandsķlin eru bśin aš éta svifkrabba leysast torfurnar upp og leita til botns žar sem žau grafa sig nišur og bķša žar til nęsta dags. Ķ sandinum eru žau óhult fyrir óvinum. Ķ köldustu mįnušum įrsins eru flest sandsķli nišurgrafin ķ sandinn allan sólarhringinn.

Aš sķlin skuli grafa sig nišur gerir allar stofnmęlingar erfišar en Danir veiša mikiš af sandsķli til bręšslu, nokkur hundruš žśsund tonn į įri, og žį tilheyrir vķst aš męla žurfi stofninn svo unnt sé aš gefa śt kvóta.

Stofnmęlingar vafasamar

Stofnmęlingar, sem Danska Hafró framkvęmir, byggjast į žvķ hve mikiš flotinn veišir į degi hverjum, auk eigin rallveiša žar sem togaš er meš sandsķlatrolli.
Vandinn er aš veišin er mjög breytileg vegna žess aš einungis er unnt aš veiša žau sķli sem ekki eru nišurgrafin ķ sandinn. En ekki er vitaš hve mikill hluti žeirra er uppi ķ sjó og veišanleg.
Žaš er Mikael van Deurs frį DTU Aqua ķ Danmörku, sem įsamt sķnum samstarfsmönnum hefur veriš aš rannsaka hvaša žęttir rįša žvķ hve langan tķma sķlin eru uppi ķ sjó og žar meš veišanleg.

Rannsóknirnar sżna aš žvķ meira sem sķlin hafa aš éta, žeim mun lengri tķmi lķšur žar til žau grafa sig aftur nišur ķ sandinn ķ skjól fyrir veišum og óvinum. Tķminn, sem žau eyša uppi ķ sjó įkvaršast einnig af žvķ hversu mikinn mat žau hafa fengiš sķšustu daga. Hafi veriš lķtiš hefur um mat eru sķlin ķ sandinum allan daginn.

Fela sig fyrir óvinum, fugli og fiski

TobisTališ er aš žetta sé ašlögun til aš koma ķ veg fyrir aš verša étin mešan žau bķša betri tķma. Tilraunir ķ rannsóknakerjum sżna aš eftir aš hafa legiš hreyfingarlaus nišri ķ sandinum ķ lengri tķma fóru litlar sķlistorfur aš koma upp śr sandinum. Žau voru gį aš žvķ hvort meiri matur hefši borist inn į svęšiš.

Sandsķlin viršast ekki taka miš af hitabreytingum eša hversu mikiš af mat sé til stašar. Atferli žeirra viršast įkvaršast af žvķ hve mikiš žau hafa étiš sama dag, hversu södd žau eru. Žvķ saddari sem žau eru žeim mun meira eru žau į feršinni, og er žvķ mun hęttara aš lenda ķ kjafti óvina.

Hver er staša rannsókna hér heima? 

Žessar dönsku rannsóknir vekja upp žį spurningu hvort rannsóknarmenn hér heima, sem eru aš athuga "hvaš hafi komiš fyrir sandsķliš", hafi gert sér grein fyrir žvķ hve mikil įhrif fęšan hefur į atferli žeirra.

Hefur vöxtur sandsķla veriš rannsakašur, eša fęšuframboš žeirra? Hefur beitarįlag į fęšu sandsķla, dżrasvif og fleiri uppsjįvar lķfverur, veriš rannsakaš? Ekki er mér kunnugt um žaš, einu upplżsingar sem berast eru śr sérstöku sandsķlaralli Hafró žar sem reynt er aš meta fjölda sandsķla.

Ķ ljósi dönsku rannsóknanna, er žį ekki žörf aš gera betur?


Frišun į sveltandi stofnum gengur ķ berhögg viš vistfręšižekkingu og reynslu

Nokkuš hefur veriš fjallaš um svartfugl aš undanförnu vegna tillagna starfshóps umhverfisrįšherra, sem lagši til aš fimm tegundir svartfugla skyldu alfrišašar ķ 5 įr til žess aš byggja upp stofninn. Žessir stofnar eru sagšur į undanhaldi vegna fęšuskorts.

Bęndablašiš, 1. tbl. 19. janśar, gerši mįlinu góš skil og hafši m.a. vištal viš bloggskrifara. Fleiri greinar eru um žessar frišunarįętlanir en blašiš er aš finna hér. (Sjį leišara bls. 6, vištöl og greinar bls.18 og 19, lesendabréf bls. 32 og 33). 

 Vištališ:

Jón Kristjįnsson fiskifręšingur er sķšur en svo sammįla žeim frišunarįformum į fimm tegundum sjófugla af svartfuglaętt sem Svandķs Svavarsdóttir umhverfisrįšherra hefur bošaš ķ samręmi viš nišurstöšur starfshóps sem hśn skipaši ķ september. Telur hann žaš andstętt öllum lögmįlum nįttśrunnar aš ętla sér aš byggja upp sveltandi stofn meš frišun.

Barnalegar įlyktanir
Gagnrżnir Jón żmislegt ķ skżrslu starfshóps umhverfisrįšherra um verndun og endurreisn svartfuglastofna. Žar spyr hann m.a. um įreišanleika fuglatalninga ķ björgum og órökstuddar fullyršingar um stofnana. Žį komi żmislegt fram ķ skżrslunni sem hreki fyrri fullyršingar og hljóti aš varpa efasemdum um žann grunn sem byggt er į. Meirihluti starfshópsins dregur ķ efa aš stofnarnir séu sjįlfbęrir įn žess aš rökstyšja žaš frekar. Bendir Jón į aš ķ sömu skżrslu komi fram aš veišarnar nemi ašeins um 1,7% af stofnunum. Barnaskapur sé aš halda aš stöšvun svo lķtilla veiša hafi nokkur įhrif į stofnbreytingu sem aš auki eru raktar til of lķtils fęšuframbošs. 
Jón gagnrżndi einnig žessar frišunarįętlanir į bloggsķšu sinni og sagši žar m.a:
„Žaš į ekki af okkur aš ganga Ķslendingum. Bśiš er aš skammta žorskafla ķ tęp 30 įr til ķ von um žaš aš stofninn stękki. Įrangurinn er minni en enginn, minnkandi stofn og horašur fiskur. Nś į aš beita sömu ašferš į sveltandi fugla.“

Ķ berhögg viš vistfręšižekkingu og reynslu
Starfshópurinn telur helstu orsakir hnignunar stofnanna vera fęšuskort en telur aš tķmabundiš bann viš veišum og nżtingu muni flżta fyrir endurreisn žeirra.
„Žessar tillögur ganga ķ berhögg viš alla nśverandi žekkingu og reynslu ķ vistfręši og almennum bśskap. Žaš er lķffręšilega rangt aš friša dżrastofn sem er ķ svelti. Žaš gerir illt verra. Ef bśfénašur og önnur dżr svelta er einungis hęgt aš laga įstand žeirra į tvennan hįtt. Annaš hvort meš žvķ aš auka fóšurgjöf eša fękka į fóšrum.
Vitlausasta sem hęgt er aš gera er aš friša sveltandi dżrastofn, fugl eša fisk, ķ žeirri von aš žeir braggist.“
Björn ķ Bę um flekaveiši
Reynslan ólygnust
Ķ samtali viš Bęndablašiš bendir Jón į aš ķ Drangey einni hafi menn į sķšustu öld veitt um mjög langt įrabil um 100 til 200 žśsund geldfugla į hverju vori. Žessu lżsir Björn heitinn ķ Bę ķ Skagafirši įgętlega ķ grein sem hann ritaši ķ Morgunblašiš 7. aprķl 1972 žar sem hann gagnrżnir bann viš flekaveišum į fugli viš Drangey og Grķmsey. Segir hann aš ekki hafi séš högg į vatni žrįtt fyrir žessa veiši. 
Jón segist hafa žekkt vel til Björns og žegar veišin lagšist af ķ Drangey hafi fugli fariš aš fękka ķ eyjunni. Svipušum reynslusögum hafa menn einnig lżst af nżtingu į fugli ķ björgum vķšar į landinu.

Gengur ekki aš friša sveltandi stofn
„Žarna er veriš aš tala um aš friša sveltandi fugl žar sem veišiįlagiš er ekki nema kannski um 1%. Bjargfuglar, įlka, langvķa og stuttnefja eru taldir vera tępar 3 milljónir einstaklinga og lundinn um 5 milljónir til višbótar. Žaš er žvķ alls ekki veriš aš drepa sķšasta lundann. Allstašar žar sem hętt hefur veriš aš nytja varp, fuglabjörg, rjśpu eša annaš, žį hefur framleišslan dottiš nišur og fugli fękkaš. Žaš gengur ekki aš friša sveltandi dżrastofna.“

Kerfiš reynir aš višhalda sjįlfu sér
Segir Jón aš sama eigi viš um fiskstofnana og fuglastofna eins og reynslan hafi sannaš um allan heim. Hann segir aš žaš sé oršiš vandamįl ķ heiminum ķ dag aš kenningar sérfręšinga hjį eftirlits- rannsókna- og stjórnvaldstofnunum gangi śt į aš fį styrki til aš višhalda sjįlfum sér fremur en aš leiša endilega sannleikann ķ ljós eša skila įžreifanlegum įrangri.

Žorskurinn og żsan aféta fuglinn
Segir hann aš hnignun sandsķlastofnsins megi rekja til vaxandi fęšužarfar žorskfiska, en stefna stjórnvalda er aš draga śr veišum ķ žvķ skyni „byggja upp“ stofnana. Žyngd žorska eftir aldri hefur veriš lįgmarki lengi sem sżnir aš žeir svelta. 
Žaš geršist ķ Barentshafi 1989-90 aš 70% langvķustofnsins féll śr hungri.
Ķ dagblašinu Bergens Tidende 6. janśar 1990 var haft eftir Odd Nakken, forstjóra norsku Hafró:

"Nišurstöšur śr fjölstofna rannsóknum benda til žess aš fęšužörf hins mjög svo vaxandi žorskstofns hafi tvöfaldast frį 1984 til 1986. Žetta kom mest nišur į lošnunni. Lošnuįt žorsksins žrefaldašist frį 1984 til 1985 meš žeim afleišingum aš lošnustofninn nęr klįrašist. Jafnframt įt žorskurinn stöšugt meiri sķld, smįžorsk og żsu. Įriš 1985 og 1986 įt žorskurinn um 500 žśsund tonn af sķld, og trślega er žetta meginskżringin į žvķ aš žessir tveir sķldarįrgangar eru horfnir."
"Žrįtt fyrir aš žorskurinn ęti upp lošnu og sķld og seinna bęši żsu og žorsk, fékk hann samt ekki nóg ęti. Frį 1986 hefur žorskurinn vaxiš miklu hęgar en hann gerši įšur. Mešalžyngd 5 įra žorska var 1.8 kg veturinn 1986 en mešalžyngd 5 įra fiska įriš 1988 var einungis 0.7 kg."


Ķ skżrslunni sem nś er lögš til grundvallar frišun į fugli sé talaš um aš makrķll geti įtt žįtt ķ hnignun sandsķlastofnsins. Makrķllinn komi samt ekki til sem neinu nemur fyrr en löngu eftir aš sandsķlastofninum var fariš aš hnigna.
„Vęri ekki nęr aš friša fęšu fuglana, sandsķliš, frį įti žorsksins meš žvķ aš veiša meiri žorsk?
Įriš 2002 skrifaši ég fyrst um sjófugladauša fyrir noršan. Žar var bęši hungrašur fugl og horašur farinn aš reka ķ land. Įstęšan var fęšuskortur, sennilega žorskurinn og żsan sem var aš aféta fuglinn.“

Žorskurinn žarf 1000 tonn į klukkutķma
„Žorskstofninn viš Ķsland žarf um 24 žśsund tonn af fęšu į sólarhring til aš višhalda sér, eša um žśsund tonn į klukkutķma. Žį étur żsan sandsķliš į botninum žegar žaš er nišri ķ sandinum. Samt mį ekki einu sinni ręša žann möguleika aš žaš sé fiskurinn sem hafi komiš viš sögu varšandi minnandi ęti fyrir sjófugl.“

Nįttśruverndarvitleysa byggš į žekkingarskorti
„Mašur skilur žetta ekki. Žetta er alheims nįttśruverndarvitleysa sem žarna er ķ gangi sem byggir į žvķ aš nįttśran eigi aš njóta vafans. Žį spyr ég hvaša vafa? Žessi vafi er žaš sem ég kalla žekkingarskort. Žar aš auki er žetta stjórnarskrįrbrot. Žarna er engin brįš hętta. Žaš mį ekki svifta menn atvinnuréttindum og hlunnindum nema brżn įstęša sé til og žį komi fullar bętur ķ stašinn.“
 

 


Vęntanlegar breytingar į fiskveišistefnu ESB

Komiš er śt fréttabréf frį ESB, žar sem fyrirhugašar breytingar į fiskveišistefnunni, CFP, eru śtskżršar. Breytingarnar fela ķ sér aš taka upp framseljanlegt kvótakerfi og innleiša bann viš brottkasti (!).

Žeir telja aš flotarnir séu enn of stórir, aš enn žurfi aš skera žį nišur til aš foršast ofveiši. Žetta er nokkuš sérstakt žar sem td. botnfiskfloti Breta hefur minnkaš um 70-80% sl. 10 įr og sóknin ķ Noršursjó hafi dregist grķšarlega saman. Samt er enn ofveiši.

Žetta er nokkuš klassiskt, menn halda aš öll vandamįl megi leysa meš samdrętti ķ veišum. Bśiš er aš reyna žetta hér heima ķ 30 įr meš skelfilegum įrangri. Enn vilja menn žó bęta um betur; alfriša svartfugl og margir halda aš galdurinn sé aš friša lošnu.
ND Haddock

Bretar eru meš framseljanlega kvóta en žegar (bolfisk eša humar) kvótar losna eru žeir keyptir upp af rķku uppsjįvarśtgeršunum, jafnvel žó žeir veiši ekki žorsk og żsu. Žeir eru aš fjįrfesta ķ kvótum, engar hefšbundnar botnfiskśtgeršir hafa neinn séns til aš bjóša į mót žeim, segja mér vinir mķnir ķ Skotlandi. Žetta er skuggaleg žróun, sem viš köllum yfir okkur meš inngöngu ķ ESB. Greinilegt er af fréttabréfinu aš ekki er gert rįš fyrir neinum undanžįgum til einstakra rķkja. Žaš veršur eitt fyrir alla.

Ég hef rannsakaš fisk śr Noršursjó en žar er smįfiskur yfirgnęfandi. Žetta er ekki ungviši heldur fulloršinn (kynžroska) hęgvaxta smįfiskur. Žorskurinn fer ekki aš vaxa fyrr en hann gerist fiskęta, éta żsu eša bręšur sķna.NS Cod

 

Efri myndin sżnir kynžroska 5 įra żsa ķ smįsķldarstęrš, sś nešri horašan žorsk um 35 sm aš lengd, enn aš keppa viš żsuna um fęši. 

Lķtiš gagn ķ aš friša svona fisk.
 


1000 störf, lęgra fiskverš til neytenda og "penger i lommen" : Hafnar Steingrķmur tilbošinu?

Samtök ķslenskra fiskimanna sendu sjįvarśtvegs- og landbśnašarrįšuneytinu tilboš upp į rķflega einn og hįlfan milljarš króna fyrir aflaheimildir į žorski, żsu og ufsa.

Jón Bjarnason hafnaši žessu tilboši į sķšasta degi sķnum ķ embętti. Nś vill sambandiš freista žess aš nżr rįšherra sjįi mįliš ķ öšru ljósi og sendi aftur inn sama tilbošiš.

„Gangi rķkiš aš žessu tilboši mį bśast viš žvķ aš um žśsund nż störf verši til og žaš kostar rķkiš ekki neitt, heldur žvert į móti fęr rķkiš greitt fyrir aš skapa žessi störf. Ég veit ekki til žess aš žessari rķkisstjórn hafi veriš bošiš slķkt tilboš įšur,“ sagši Jón Gunnar Björgvinsson formašur Samtaka ķslenskra fiskimanna.

Hann telur einnig miklar lķkur į aš fiskverš til ķslenskra neytenda lękki meš auknu framboši į innlendum fiskmörkušum.

Žetta er śr frétt Rśv, sem  fór ķ loftiš fyrsta frétt fimmtudaginn 19. janśar. Merkilegt nokk var hśn aldrei lesin aftur, en venjulega er athyglisveršum fréttum gerš betri skil sķšar, ķ sex fréttum śtvarps eša fréttum sjónvarps, žvķ fjögur fréttir fara framhjį mörgum.

Mig grunar aš žarna hafi veriš kippt ķ spotta, mįliš vęri óžęgilegt fyrir "eigendur" kvótans. 

Blįa höndin? 
 


Aukinn žorskkvóti ķ vor?

Steingrķmur fullyršir aš žorskkvótinn verši aukinn ķ vor. Annaš hvort trśir hann blint į žaš sem Hafró sagši sl. vor eša hann hefur nżjar upplżsingar. Ekki var fariš ķ stofnrannsókn ķ haust vegna verkfalls og engar opinberar upplżsingar hafa komiš um įstand stofnsins. Ég vona aš Steingrķmi bregši ekki ķ vor, ef ķ ljós kemur aš stofninn hafi ekki aukist.

4+ 

Ég skrifaši um žetta ķ maķ ķ fyrra og sagši žį: "Žaš eru lķkur į lękkun žorskvķsitölu vegna žess aš hlutfall stęrri og eldri fisks er hįtt og hann viršist žrķfast vel į yngri bręšrum sķnum, sem fer fękkandi og eru illa haldnir. Žar sem fiskur hefur ekki eilķft lķf, mun stęrri fiski fara fękkandi. Enn er bešiš eftir nżlišun, sem lętur standa į sér vegna hungurs hjį ungfiski, sem eins og įšur sagši, fer ašallega ķ fóšur hjį žeim stęrri".

Myndin sżnir hvernig vķsitalan rķs alltaf ķ 4 įr en fellur svo. Er komiš aš žvķ? 


mbl.is 20-25 milljarša lošnuvertķš
Tilkynna um óvišeigandi tengingu viš frétt

Hśrra fyrir nżrri žekkingu ķ nįttśrufręši!

Žaš į ekki af okkur aš ganga Ķslendingum. Bśiš er aš skammta žorskafla ķ tęp 30 įr til ķ von um žaš aš stofninn stękki. Įrangurinn er minni en enginn, minnkandi stofn og horašur fiskur. Nś į aš beita sömu ašferš į sveltandi fugla:

"Starfshópur, sem Svandķs Svavarsdóttir umhverfisrįšherra skipaši ķ september um verndun og endurreisn svartfuglastofna, leggur m.a. til aš fimm tegundir sjófugla af svartfuglaętt verši frišašar fyrir öllum veišum og nżtingu nęstu fimm įrin", segir ķ fréttinni.

"Starfshópurinn telur helstu orsakir hnignunar stofnanna vera fęšuskort en telur aš tķmabundiš bann viš veišum og nżtingu muni flżta fyrir endurreisn žeirra".

Žessar tillögur ganga ķ berhögg viš alla nśverandi žekkingu og reynslu ķ vistfręši og almennum bśskap. Ef bśfénašur og önnur dżr svelta er einungis hęgt aš laga įstand žeirra į tvennan hįtt. Annaš hvort meš žvķ aš auka fóšurgjöf eša fękka į fóšrum.

Vitlausasta sem hęgt er aš gera er aš friša sveltandi dżrastofn, fugl eša fisk, ķ žeirri von aš žeir braggist.

Sennilega myndi ekki hjįlpa aš slįtra fuglum kerfisbundiš til aš bęta įstandiš žvķ fiskurinn hefur meiri įhrif į sandsķliš en fuglinn. En gagnslaust og įstęšulaust er aš friša fugla, sem er aš fękka "af sjįlfu sér"

Hvernig vęri aš friša fęšu fuglana, sandsķliš, frį įti žorsksins meš žvķ aš veiša meiri žorsk?

Žaš veršur ekki gert, žvķ eins og amma skįldsins sagši: Heimskan er eins og eilķfšin, hśn į sér engan endi.

Meira um fugl, žorsk, sandsķli og lošnu.


mbl.is Vilja friša 5 tegundir af svartfugli
Tilkynna um óvišeigandi tengingu viš frétt

Ętlar ESB aš nota ónżtu ķslensku lausnina viš fiskveišistjórnun?

Eitt af markmišum meš vęntanlegum breytingu į fiskveišistefnu ESB er aš stękka fiskistofna žannig aš žeir skili hįmarks-jafnstöšuafla (į ensku MSY), sem viš į ķslensku getum skammstafaš HJA.
Nżlega var haldinn kynningarfundur til aš skżra śt ķ hverju HJA fęlist og hvernig ętti aš nį markmišinu.

Jś žaš var aš draga śr veišum og hvķla mišin žannig aš fiskurinn fengi aš taka śt vöxt įšur en hann vęri veiddur. Nś vęri veišin allt of mikil, stofnarnir gętu ekki byggt sig upp. Ef unnt vęri aš stjórna Evrópuveišinni meš HJA yrši aflinn 13 miljónir tonna en vęri nś ašeins 6 milljónir tonna. Žyrfti žvķ aš tvöfalda stofnana til aš nį markmišinu um hįmarks-jafnstöšuafla, HJA. Best vęri aš gera žetta į sem stystum tķma; helst aš hętta veišum alveg ķ 3 įr og veita sjómönnum hagstęš lįn į mešan. Aš žessum tķma lišnum hefšu stofnarnir žrefaldast ....

Žetta hef ég heyrt įšur, fyrst 1983 frį Ragnari Įrnasyni, sem sagši aš stöšvun veiša vęri besta fjįrfestingin, sem til vęri og aftur 2007, žegar Geir Haarde sagši aš viš vęrum svo rķk žjóš aš viš hefšum efni į aš hętta veišum mešan veriš vęri aš byggja upp stofnana.

Fyrir žį sem ekki vita žaš žį hefur hvergi tekist aš byggja upp stofna meš frišun žvķ žaš er ekki veišin sem hefur mest įhrif į stęrš fiskstofna, heldur fęšuframboš, samkeppni, afrįn og fjölmargir ašrir žęttir.

Fiskibankar hafa nefnilega žann eiginleika innistęšan vex og vextirnir hękka žegar tekiš er śt śr žeim.

Žetta plan ESB er hreint ótrślegt og ég į erfitt meš žvķ aš trśa aš jafnvel tölvufiskifręšingar séu svona vitlausir. Žeir hljóta aš gera žetta gegn betri vitund, - og žó.


Blogg ESBHér er aš finna slóš į kynningu žessara ótrślegu įętlana.

Verš aš bęta žvķ viš aš Össur sagši hróšugur aš ESB vęri aš stefna aš kerfi eins og okkar. Ķ oršunum lį aš okkar kvótakerfi vęri gott og til eftiröpunar.

Einn žįtturinn ķ žvķ eru skyndilokanir til aš vernda smįfisk, svo hann megi stękka. Myndin sżnir eina žį sķšustu, Faxaflóinn lokašur upp ķ fjörur aš noršan!


Sveigjanlegra fiskveišikerfi kemur öllum til góša

Ķ Fęreyjum er notast viš dagakerfi til aš stjórna fiskveišum. Skipin mega vera śti ķ įkvešiš marga og mega žį veiša eins mikiš og žau geta af hvaša tegund sem er. Uppsjįvarfiskur er undanskilinn en į honum er kvóti svipaš og hér.

LifurMyndSkortur hefur veriš į lifur ķ Fęreyjum, en einungis 8 togarar og einn lķnubįtur hafa lagt upp lifur, sem fer  til vinnslu hjį Biotec į Eiši.

Bęši śtgeršir og sjómenn hafa hag af žvķ aš landa lifur žvķ mannskapurinn fęr lifrarpeninga og śtgeršin fleiri fiskidaga. Lifrarkķlóiš selst į 135 kr ķsl. og rįšuneytiš śthlutar togurunum samtals 167 auka fiskidaga fyrir aš hirša lifur. 

Allir įnęgšir.

Žetta er nokkuš snjallari lausn en į Ķslandi, žar sem menn eru skyldašir meš lagaboši til aš "koma meš allt ķ land".

Vert er aš geta žess aš Lżsi h.f. veršur aš flytur inn lifur - frį Fęreyjum m.a.


Sandsķliš, lundinn og tżnda kynslóšin - Bottom-up?

Titillinn vķsar til žeirrar hugmyndafręši aš dżrastofnum sé stjórnaš nešan frį, ž.e. aš fęšan įkvarši velgengni stofnanna (bottom-up).

Žetta er andstašan viš ofan frį-nišur, aš dżrastofnum sé stjórnaš meš žvķ aš žeir séu veiddir eša étnir, (top-down).

Ķ kvöld var į Rśvinu vištal viš Arnžór Garšarsson prófessor ķ dżrafręši um įstęšur fękkuna sjófugla og krķu hér viš land, stofna sem hįšir eru sandsķli eša lošnu sér og unga sinna til višurvęris. Arnžór var eindregiš žeirrar skošunar aš stofnar sjófugla stjórnušust af fęšu og aš "eitthvaš hefši komiš fyrir hana" en rannsóknir į grunnsęvi, sem skżrt gętu brotthvarf įtu sandsķla, skorti algjörlega, rannsóknaskipin flytu ekki svona grunnt.

Ekki nefndi hann einu orši aš brotthvarf sandsķla gęti veriš vegna žess aš žau hafi veriš étin af žorski. żsu eša öšrum rįnfiskum. Žaš mį alls ekki nefna žennan möguleika!

Žaš žarf ekki aš vera žannig aš fiskar hafi ofétiš sandsķlin, en žvķ mį ekki ręša žennan möguleika?

Merkilegt er aš fręšimenn telja aš eina rįndżriš sem hafi įhrif į dżrastofna sé mašurinn, en yfirleitt eru allar breytingar į fiskstofnum raktar til ofveiši manna og einu stjórnunarašgerširnar beinast aš žvķ aš draga śr veišum!

Flateyingar sögšu aš sandsķliš hefši horfiš žegar risaganga af žorski gekk inn ķ fjöršinn

Margt fleira bendir til žess aš fiskur éti upp bęši sandsķli og lošnu. Hvers vegna žessi feluleikur? Žvķ mį ekki ręša žetta.

Ég hef įšur skrifaš um žetta,  en žaš viršist alls ekki mögulegt aš fį aš ręša žessi mįl. 
Śtvarpiš sį ekki įstęšu til tala viš fleiri sérfręšinga hvaš žį aš aš velta upp fleiri hugmyndum um rżrnun sjófuglastofnanna. Žvķlķk "fréttamennska", ekki mį ręša neitt sem gęti sett spurningamerki viš fiskveišistefnu Hafró, sem er aš vernda fisk til aš geta (kannski) veitt meira seinna.

Ķslenska žjóšin hefur mįtt sśpa seyšiš af žerri stefnu ķ aldarfjóršung og er žar ekkert lįt į. 


Sjįvarśtvegsmįl - Er vitlaust gefiš?

Ašalfundur Samtaka fiskframleišenda og śtflytjenda – SFŚ veršur haldinn n.k. laugardag 12. nóvember į Icelandair Hótel Natura (įšur Loftleišir)

Ķ tengslum viš ašalfundinn veršur haldinn opinn fundur um sjįvarśtvegsmįl er ber yfirskriftina „Samkeppni og fiskvinnsla – er vitlaust gefiš?“ hefst fundurinn kl 14:30

Titill žessa fundar um sjįvarśtvegsmįl minnti mig į grein sem ég skrifaši 1991(Sjómannablašiš Vķkingur no. 8, september 1991) og hófst į tilvitnun ķ Stein Steinar :

Er vitlaust gefiš?

Aš sigra heiminn er eins og aš spila į spil
meš spekingslegum svip og taka ķ nefiš.
(Og allt meš glöšu geši
er gjarna sett aš veši).
Og žótt žś tapir, žaš gerir ekkert til,
žvķ žaš er nefnilega vitlaust gefiš.


Svört skżrsla

Svört skżrsla Hafró hefur enn einu sinni kynt undir umręšuna um fiskveišistjórnun. Svo viršist sem žaš hafi komiš mönnum aš óvörum aš enn skyldi lagt til aš dregiš yrši śr žorskafla. Žetta finnst mér einkennilegt žvķ Hafró hefur alltaf sagt aš žaš séu stöšugt aš bętast ķ stofninn "lélegir įrgangar". Žaš sem er öllu alvarlegra er sś stašreynd aš meš nśverandi nżtingarstefnu mun verša dregiš śr leyfilegum afla į hverju įri allt žar til tilviljuninni žóknast aš fęša af sér "sterkan" įrgang og skila honum inn ķ veišina. Ef žaš veršur 1991 įrgangurinn, fer hann fyrst aš skila einhverjum afla 1995, fjögurra įra gamall. Meš sama nišurskurši og veriš hefur sķšastlišin žrjś įr, um 10% į įri, veršur aflinn 1995 kominn nišur ķ 180 žśsund tonn. Fari svo aš 91 įrgangurinn verši stór, og žaš er fyrsti batinn sem viš getum vęnst skv. Hafró, er višbśiš aš hann verši frišašur til žess aš nota megi hann ķ uppbyggingu stofnsins. Svo gęti žaš eins gerst aš 91 įrgangurinn og žeir sem į eftir koma verši einnig lélegir. Hvaš į žį aš gera?

AflažróunŽaš sem sagt var ķ greininni 1991 reyndist 100% rétt, en ég leit yfir žróunina 10 įrum seinna, įriš 2001: Myndin sżnir žorskaflann 1991-2001.

Žorskveišin 1995 varš 169 žśsund tonn, reyndar minni en spįš var.

Alla greinina mį finna hér

Įriš 1998 sagši ég fyrir um žaš fall sem varš ķ žorskstofninum 2001 en žį var gömlu "ofmati" kennt um. Aftur fengum viš stóran skell 2007 žegar aflamarkiš var sett į 130 žśs. tonn. Enn erum viš aš hjakka ķ sama farinu, 160 žśs. tonnum og żmislegt bendir til žess aš žorskstofninn fari aš męlast minnkandi.

Žó ég hafi alltaf haft rétt fyrir mér um žróun stofnsins ķ rśm 20 įr, hefur enginn sjįvarśtvegsrįšherra séš įstęšu til aš leita til mķn eša viljaš žiggja frį mér neinar įbendingar.

Žaš er sorglegt žegar menn vilja ekki nota alla žekkingu og reynslu til aš auka aflann. - Mitt innsęi byggist ekki į tilviljunum, heldur žekkingu og reynslu.  


Fiskveišistefna ESB - "GAME OVER"

Ķ Waterford į Ķrlandi var ég fenginn til aš flytja erindi um skošun mķna į žeim breytingum sem ESB hyggst gera į fiskveišistefnu sinni. Sumir stjórnmįlamenn į Ķslandi eru įnęgšir meš aš ESB sé aš teygja sķg ķ įttina aš hinu ķslenska kvótakerfi, sem hefur af įróšursöflunum veriš hęlt upp ķ hįstert.

Um 70 manns męttu į fundinn, flestir sjómenn. Ég sagši žeim sannleikann: Hverniš kerfiš hefur fariš meš byggšir landsins og rśstaš efnahagi žjóšarinnar og hvernig handhafar kvótans halda stjórnvöldum ķ heljar greipum. Og ekki sķst žvķ aš verndunastefna Hafróanna, veiša minna nśna til aš geta veitt meira seinna, hefur bešiš afhroš. Eftir 30 įra tilraunastarfssem, žar sem śtkomann er alltaf neikvęš, er kominn tķmi til aš enda tölvuleikinn: "GAME OVER"waterford

Andstaša fundarins viš breytingarnar, sem felast ķ žvķ aš taka upp framseljanlega kvóta og banna brottkast, var algjör. Framsališ leiddi til aš žeir veikar yršu keyptir upp og skipin myndu verša hęttuleg ef ętti aš hirša allt sem kemur į dekk, drasliš og śrgaqnginn. Ķ lestinni myndi žaš śldna og skemma annan afla, vęri žaš geymt į dekki breytti žaš stöšugleika skipsins. Ekki vęri vitaš aš nein žjóš hefši bešiš um svona kerfi, sennilega kęmi žetta beint frį Brussel.

Ķrar hafa misst miklar veišiheimildir til annara ESB žjóša og reyna įrangurslaust aš fį žęr til baka. Žeir rįša einungis yfir 18 % aflaheimilda ķ sinni eigin landhelgi. 


Er nś rękjan oršin hryggdżr?

Og lķka oršin aš fiski? - Rękja er krabbadżr.

Stjórn rękjuveiša er eitthvaš žaš fķflalegasta sem stofnunin į Skślagötunni hefur tekiš sér fyrir hendur. Rękjustofnar sveiflast ógurlega įn žess aš unnt sé aš tengja žaš veišum į nokkurn hįtt. Rękjan hefur pomsast nišur žó veitt hafi veriš eftir rįšgjöf og viršist svo risa aš nżju upp śr žurru. Męlingar sveiflast frį įri til įrs sem sżna óvissu męlinganna.

Til aš kóróna delluna eru rękjuveišar stöšvašar ef žorskur er į svęšinu, vęntanlega aš éta rękju. Vęri ekki nęr aš breyta honum ķ peninga og veiša svo rękjuna sem hann hefši étiš.

Mętti ekki skera nišur žessar rękjumęlingar og setja peningana ķ (geš) heilbrigšiskerfiš?


mbl.is Rękju vex fiskur um hrygg
Tilkynna um óvišeigandi tengingu viš frétt

Uppeldisskilyrši laxfiska ķ Jöklu?

Ķ Fréttablašinu 8. október var skżrt frį žvķ aš ętlaš sé aš gera laxastiga ķ Steinbogann, sem er merkilegt nįttśrufyrirbrigši ķ Jökulsį į Dal. Įin rennur undir steinboga į um 20 m kafla og žar er hęgt aš ganga žurrum fótum yfir įna žegar lķtiš er ķ henni. Laxastigi myndi stór skemma žetta merkilega nįttśruundur. Tilgangurinn er aš opna laxi um 60 km leiš upp eftir įnni.

Veišimįlastofnun hefur lįtiš hafa eftir sér aš "rafleišni ķ vatninu bendi til góšra uppeldisskilyrša fyrir lax og bleikju", įn žess aš žaš sé skżrt frekar eša vķsaš til rannsókna.

Įriš 2008 rannsakaši ég žetta vatnasvęši frį fjöru til fjalls ķ žeim tilgangi aš meta uppeldisskilyrši laxfiska. Veitt var meš rafmagni ķ öllum spręnum og Jöklu sjįlfri og ašrar męlingar og athuganir geršar. 

Ķ samantekt į nišurstöšum skżrslunnar segir:

Ekki eru merki um aš botngróšur og botndżralķf sé fariš aš myndast ķ Jöklu eftir aš jökulleirinn hvarf śr henni eftir aš hśn var stķfluš. Hvort žaš gerist er ekki enn vitaš žvķ ef yfirfallsvatni veršur hleypt ķ farveginn įrlega er hętta į aš žaš kęfi nżmyndašan gróšur sem er undirstaša dżralķfs. Tilgangslaust er aš setja sumaralin seiši ķ įna mešan gróšur nęr sér ekki af staš.

Möguleikar til smįseišasleppinga į ófiskgeng svęši eru takmarkašir. Helst mį nefna Fossį og Laxį ķ žessu sambandi en žęr eru stuttar og viršast ófrjósamar ef dęma mį į vexti žeirra fįu seiša sem veiddust. Ašrar įr hafa litla sem enga möguleika. Kaldį getur ekki fóstraš laxaseiši og žverįrnar uppi ķ Jökuldal eru smįar og brattar. Efst ķ Jökuldal eru lķklegar įr en žęr eru svo hįtt yfir sjó aš lax myndi varla žrķfast. Žaš borgar sig engan veginn aš sleppa sumarseišum, en gera mį tilraunir į völdum stöšum til aš sjį hvort laxaseiši žrķfist yfirleitt Betra er aš beina kröftunum aš gönguseišum og sleppitjörnum, sem žegar hafa sannaš gildi sitt

Veišistašir eru nś žegar ķ įm viš sleppistaši ķ og nešan viš Laxį. Tjarnir ofar ķ įnni munu leiša ķ ljós hvort og hve langt Jökla er fiskgeng. Svęšiš er žaš stórt aš erfitt getur reynst aš finna fiskinn. Langan tķma mun taka aš finna veišistaši og byggja upp žekkingu til veišiskapar.

Rétt er aš gera tilraunir sem stungiš er upp į og fylgjast meš nišurstöšum, svo og framvindu lķfrķkis Jöklu.

Mér er ekki kunnugt um hvort žęr tilraunir sem stungiš var upp į hafi veriš geršar. Mešan svo er žį er óverjandi aš byggja mat į gagnsem laxastigans meš įgiskunum eins og Veišimįlastofnun viršist gera skv. fréttinni, sem vitnaš er ķ hér aš ofan. 

 


Fęšuskortur sjófugla, hvers vegna mį ekki ręša orsakirnar?

Klausan hér er brot śr vištali viš fuglafręšing, sem birtist ķ Mogga 7. september sl.Ęvar7-11 Eftir aš hafa rennt yfir vištališ sendi ég honum póst og spurši: 

Hefur enginn, sem fęst viš fugla tengt fęšuskortinn viš vanveiši į fiski? Fuglafręšingar rekja ungadauša til fęšuskorts; Žaš vantar sandsķli, eitthvaš hefur komiš fyrir sandsķliš, sķliš flutt sig vegna hlżnunar sjįvar, o.s. frv. Engan hef ég setja fram vitręna skżringu į žvķ hvers vegna sé nś minna um sandsķli. Enginn ręšir um fiskana, žorsk, ufsa og żsu t.d., sem eru keppendur sjófugla um fęšu og eru miklu öflugri veišmenn en žeir auk žess sem žeir eru margfalt fleiri. Ég skrifaši um žetta smį blogg. Auk žess hef ég tekiš saman greinarbśta sem ég hef skrifaš į żmsum tķmum og sett žį hér.

Fuglafręšingurinn svaraši um hęl:

Žakka žér fyrir sendinguna. Allt liggur undir ętli menn aš śtskżra įstand og afkomu fuglastofna. Žaš hafa bara ekki veriš unnar almennilegar analżsur į samspili fugla og fisks. Reyndar eru ekki allir sjóstofnar samstķga, sumir į nišurleiš, ašrir uppleiš. Ef meš vanveiši žś meinar aš fiskstofnar eru į uppleiš žegar fuglar eru į nišurleiš, žį hljóta fiskstofnar meš sömu rökum hafa veriš į nišurleiš į įrunum 1950-2000 žegar fuglastofnar eru ķ mikilli aukningu. Sampiliš er aušvitaš ekki svo einfalt. Žį er naušsynlegt aš skoša įstandiš ķ NA-Atlantshafi ķ heild en sumir sjófuglastofnar hafa veriš mikiš til į sömu vegferš į öllu svęšinu žó tķmasetningar hafi veriš mismunandi.

Ég sendi honum svar:

"Ef meš vanveiši žś meinar aš fiskstofnar eru į uppleiš žegar fuglar eru į nišurleiš, žį hljóta fiskstofnar meš sömu rökum hafa veriš į nišurleiš į įrunum 1950-2000 žegar fuglastofnar eru ķ mikilli aukningu" , segir žś.

Ég į ekki viš žetta en rétt er aš benda į aš frį 1950- ca.1990 er veišiįlag mjög mikiš, sérstaklega var veitt mikiš af smįfiski til 1977 og vöxtur žorsks almennt góšur. Kemur žetta ekki heim viš fjölgun fugla? Fiskinum var haldiš nišri meš veišum og hann ofbeitti ekki mišin.

Meš vanveiši į ég viš žaš aš žegar fiskar svelta getur žaš veriš vegna vanveiši vegna žess aš žeir ofbeita fęšubśriš. Eina rįšiš viš žvķ er aš veiša meira.

Veišiįlag, sérstaklega į smįfisks er mjög lįgt vegna sk. uppbyggingarstefnu og sennileg žess vegna hefur vöxtur žorsks veriš ķ lįgmarki ķ mörg įr, fiskar sem ég rannsakši ķ Breišafirši 2005 uxu ekki (stašnašur vöxtur), 4-8 įra fiskar voru svipaš stórir um 1,5 kg.

Mjög stór żsuįrgangur, žar sem einstaklingarnir vaxa hęgt, hefur veriš į feršinni undanfarandi įr, en żsan tekur hrogn og lirfur sandsķlis nišri ķ sandinum, uppi ķ sjó taka hinir viš.

Žekkt er aš fiskstofnar éti upp allt og skilji eftir eyšimörk, sbr. Barentshafiš 1989 žegar 70% langvķunnar féll śr hungri.

Hér endušu samskiptin, hann svaraši mér ekki aftur, sennilega enginn įhugi į aš kynna sér barįttuna undir yfirborši sjįvar.

Nś hefur umhverfisrįšherra skipaš nefnd "vegna alvarlegrar stöšu svartfuglastofna".
Enginn fiskifręšingur er ķ nefndinni enda mį alls ekki ręša aš nytjastofnar gętu įtt žarna hlut aš mįli. Žaš vęri slęmt fyrir frišunar- fiskveišistjórnina og gęti ruggaš kvótakerfinu ef ķ ljós kęmi aš žaš žyrfti aš veiša meiri žorsk.  

 


Umpólun Össurar ķ fiskveišimįlum

Össur rįšherra skrifaši grein ķ Fréttablašiš ķ dag og ķ eftirfarandi hluta greinarinnar fjallar hann um sjįvarśtveg:

"Innistęša uppsveiflu"

"Rķkisstjórnin stóšst žį freistingu sem kom fram ķ frżjunaroršum stjórnarandstöšunnar um aš taka meira śt śr innistęšu okkar ķ fiskistofnum ķ hafinu. Įrangurinn er sį aš nęstum allar tegundir eru nś į uppleiš. Varanleg aukning ķ žorskkvóta svo nemur žśsundum tonna mun koma fram į nęsta fiskveišiįri, og fyrirsjįanlegt aš aukningin mun halda įfram į nęstu įrum. Žegar er bśiš aš slį undir 10 žśsund tonna kvóta ķ karfa og auka strandveišar. Višbót sem nemur heilli lošnuvertķš viršist ķ sjónmįli."

Hann viršist heldur betur hafa snśiš viš blašinu frį įrinu 2005 en žį sagši hann ķ žingręšu:

"Žaš eru ekki mörg įr sķšan, ętli žaš sé ekki įratugur, aš ég hélt hér miklar ręšur um gagnsemi žessarar ašferšar viš aš vernda žorskinn ķ hafinu. Ég taldi žį aš žessi vķsindi vęru miklu nįkvęmari en reynslan hefur svo sżnt. Viš höfum hins vegar horft upp į žaš į sķšustu įrum aš stöšugt eru aš koma fram nżjar upplżsingar sem benda til žess aš žęr ašferšir sem viš höfum notaš séu ekki nęgilega traustar. Viš höfum horft framan ķ įr žar sem tapast hefur nįnast helmingurinn af įętlušum stofni ķ hafinu. Viš höfum séš fram į žaš aš upplżsingar sem hafa komiš fram śr t.d. veiširöllum hafa ekki reynst réttar. Ég minnist žess sérstaklega žegar ég skrifaši į įrum fyrr grein ķ Morgunblašiš og benti į aš ósamręmi vęri milli žess sem Hafrannsóknastofnun gaf śt ķ lok žess įrs sem ęskilegt aflamark og žeirrar nišurstöšu sem kom fram ķ rallinu. Ég fékk aldrei skżringar į žessu misręmi, mér var einungis sagt aš įkvešin ašlögun hefši įtt sér staš."

Og įfram hélt hann:

"Žetta er ekki traustvekjandi og žaš er heldur ekki traustvekjandi žegar Hafrannsóknastofnunin slęr um sig žéttan varnarmśr og hleypir ekki aš žeim ašilum sem gagnrżna kerfiš. Ef menn geta fundiš eitthvaš aš žeim ašferšum sem Hafró beitir į žaš aš koma fram. Žaš hlżtur aš vera ķ žįgu vķsindanna og žįgu greinarinnar aš einmitt gagnrżnendunum sé lyft. Viš höfum hins vegar séš žaš aftur og aftur aš žeim er kerfisbundiš bęgt frį."

"Ég er žeirrar skošunar aš innan Hafrannsóknastofnunarinnar rķki kreddur. Alls stašar skapast kreddubundiš andrśmsloft žar sem frjįlsir vindar rökręšu og gagnrżni fį ekki aš leika um. Ég er žeirrar skošunar aš meš einhverjum hętti verši aš skapa umhverfi žar sem samkeppni hugmynda į žessu sviši rķkir. Ég er žeirrar skošunar aš žaš vęri įkaflega farsęlt ķ fyrsta lagi aš brjóta upp žetta kerfi sem viš höfum ķ dag, ž.e. aš į sömu hendi ķ sama rįšuneyti séu bęši eftirlit og rannsóknir meš aušlindinni og hins vegar įkvöršunartaka um hversu mikiš megi taka af henni. Žetta eru andstęšir hagsmunir sem vegast į og žaš er ekki farsęlt."


Hann sagši lķka:Picture1Póll

"Ég er žeirrar skošunar aš žaš sé oršiš mjög óheillavęnlegt hvaš žessi umręša er lokuš innan veggja Hafró. Viš ręddum žaš fyrr ķ dag ķ žessari umręšu hvernig mašur hefur stundum į tilfinningunni aš öšrum og gagnrżnni skošunum sé skipulega haldiš frį. Annaš birtingarform į žessari skošanaeinokun Hafrannsóknastofnunar birtist ķ žvķ aš viš žingmenn getum ekkert lengur hringt ķ fiskifręšinga og fengiš upplżsingar. Viš fįum bara upplżsingar sem viš žurfum į aš halda ķ gegnum forstjóra stofnunarinnar. Žannig er veriš aš straumlķnulaga skošanir Hafró og koma žeim į framfęri bara ķ gegnum einn munn, einn farveg, og fyrir vikiš veršur žetta įkaflega einsleitt. Ég er žeirrar skošunar aš žaš žurfi hömluleysi hinnar frjįlsu hugsunar sem rķkir viš hįskóla og žar sem samkeppni hugmyndanna er viš lżši til žess aš brjótast śt śr žessum farvegi. Eitt örstutt dęmi: Hv. žingmašur Jóhann Įrsęlsson nefndi hér 25% aflaregluna. Enginn mašur į Ķslandi getur sżnt fram į hvernig hśn var fundin. Ég hef fariš ķ gegnum žaš. Ég baršist ķ gegnum žaš og skildi ekki. Ég fór og spurši sérfręšingana og žeir sżndu mér śtreikninga sem leiddu aš annarri nišurstöšu."

Nś viršist hann vera bśinn aš gleyma öllu. Össur skildi ekki aflaregluna žį, nś žegar hśn er komin nišur ķ 20% segir hann ekkert, kannski er hann farinn aš skilja hana nśna.

Ég sendi honum póst ķ įrsbyrjun 2009 og minnti hann į žessi ummęli. Hann svaraši aš bragši:

"Ef ég verš ķ vinstri stjórn e. kosningar žį muntu sjį vöšva urrišakallsins hnyklast - ég er komiš meš fullkomiš ógeš į kvótakerfinu. Žaš veršur partur af stjórnarmyndunarvišręšum - ef ég kemst nógu ofarlega aftur til aš verša ķ žeim. -Taktu eftir fylgi VG - žaš liggur allt į móti kvótakerfinu svo Grķmur ętti aš dansa meš".

Ekki veit ég hver bauš hverjum upp ķ dans, en vķst er aš hann var aldrei stiginn. Hver skyldi hafa stöšvaš balliš, forritaš Össur og umpólaš honum?
 


Rękjan aš sękja ķ gamla horfiš, stofninn aš hverfa?

Einu sinni var ekki veidd rękja ķ śthafinu, einungis innfjarša, ķ Ķsafjaršardjśpi Arnarfirši og Öxarfirši.
Žaš var fyrir elju eins manns aš śthafsrękjuveišin var "bśin til". Snorri heitinn Snorrason skipstjóri į Dalvķk var upphafsmašurinn og žó illa gengi ķ fyrstu gafst hann ekki upp. Žaš tók tęp 30 įr aš gera žessar veišar aršbęrar.

Ég sagši "bśa til", žvķ svo viršist aš aukin sókn ķ fisk- eša rękjustofna hafi žau įhrif aš stofnarnir skili meiri uppskeru. Mešan sókn var óheft į Ķslandsmišum veiddust 4-500 žśs. tonn af žorski įratugum saman. Žegar fariš var aš hefta veišar til aš koma ķ veg fyrir ofveiši minnkaši aflinn jafnt og žétt og er nś ķ sögulegu lįgmarki. Žetta er uppskera frišunarinnar.

Talandi um rękju er fróšlegt aš lķta til rękjuveišanna į Flęmska Hattinum. Žęr hófust 1993 og fóru hraš vaxandi. Įriš 1995 veiddust 25 žśs. tonn og lagt var til aš stöšva veišar til aš vernda stofninn. Įriš eftir sóttu Ķslendingar stķft til aš afla sér kvótareynslu Rękja0003 copyAlltaf var lagt til veišibann en žaš var hundsaš og aflinn var yfirleitt 40-50 žśs tonn.

Žegar rękjuverš lękkaši og olķuverš hękkaši dró śr sókn og žar meš afla. Nś er svo komiš aš afli er lélegur og sóknin nęr engin.

Fróšlegt er aš lesa skżringar Hafró į minnkandi stofni śthafsrękju viš Ķsland:

"Żmsar įstęšur geta veriš fyrir versnandi įstandi rękjustofnsins, m.a. aukin žorskgengd inn į svęšiš sem veldur auknu afrįni į rękju, einkum ungrękju. Einnig er hugsanlegt aš auknar rękjuveišar į sķšustu tveimur fiskveišiįrum hafi haft žau įhrif aš rękjan verši ašgengilegri fyrir žorskinn sem leiši til aukins afrįns į rękju. Ašrir žęttir, s.s. hlżnun sjįvar sem flżtir tķma klaks sem hittir žį sķšur į hįmark žörungablómans hefur lķka mikil įhrif į nżlišun."

Ekki fę ég skiliš hvernig rękjuveišar verši til žess aš rękjan verši "ašgengilegri fyrir žorskinn", en etv. skilja žeir žaš snillingarnir į Hafró. Og, auknar rękjuveišar?? Rękjan var tekin śr kvóta ķ fyrra en hafa rękjuveišar aukist? Mér er žaš til efs. 

Žį er athyglisvert aš žeir gera žvķ skóna aš įt žorsks og grįšlśšu sé orsakavaldur minnkunar rękjustofnsins. Samt er ekki orš um hvaš žessar tegundir voru aš éta į rękjuslóšinni, kķktu žeir ekki ķ magann į žessum fiskum? Ekki er aš sjį aš žeir hafi gert žaš, žeim finnst sennilega betra aš spinna upp skżringarnar. Eftir stendur aš sóknarsamdrįttur ķ rękjuveišum hefur leitt til minnkandi stofns. -  Ętla menn aldrei aš lęra?


mbl.is Žorskurinn hįmar ķ sig rękju
Tilkynna um óvišeigandi tengingu viš frétt

Stofnstęršarmęling makrķls, - ęvintżraleg della

Ég hef įšur ķ bloggi fjallaš um ašferšarfręši viš stofnmęlingu makrķlstofnsins. Ķ stuttu mįli felst hśn ķ aš telja makrķlhrogn į žriggja įra fresti frį janśar til jślķ į svęši, sem nęr frį Biskayaflóa, vestur um Bretlandseyjar og noršur fyrir Fęreyjar. Eftir aš hrognafjöldi ķ hverri hrygnu hefur veriš fundinn, er fjöldi žeirra fundinn meš žrķlišu. Sķšan er margfaldaš meš 2 svo hęngarnir verši meš og žį er komin tala į gumsiš. Kvótar eru svo gefnir śt į grundvelli žessara "męlinga". Nżlega kom śt athyglisverš skżrsla frį Hafró og į bls. 68 mį finna žessa lżsingu į ašferšafręšinni:

"Til žess aš hęgt sé aš įętla fjölda eggja og frjósemi er žörf į mjög umfangsmikilli vöktun į hrygningarslóšinni, bęši ķ tķma og rśmi. Eins og įšur segir, er eggjunum safnaš meš hįfum, sem dregnir eru į eftir rannsóknaskipunum. Į hverju svęši er eggjamagniš metiš nokkrum sinnum yfir hrygningartķmabiliš og samtölur allra svęša fyrir hvert tķmabil fyrir sig mynda sķšan feril hrygningar žaš įriš (3. mynd). Heildarfjöldi hrygndra eggja er sķšan flöturinn undir žessum ferli eggjamagns yfir allan hrygningartķmann."

"Lķfmassi hrygningarstofnsins er bakreiknašur śt frį heildarfjölda hrygndra eggja, en til žess veršur einnig aš įętla frjósemi hrygna į hverju svęši fyrir sig. Žetta er gert žannig aš hrognasekkjum śr makrķlhrygnum er safnaš fyrir, eftir og į mešan į hrygningu stendur. Vefjafręšilegum ašferšum er sķšan beitt til žess aš meta hversu stórum hluta eggja ķ hrognasekknum veršur hrygnt žaš įriš. Eggjafjöldi ķ sjó, įętluš frjósemi og kynjahlutföll eru sķšan notuš til žess aš reikna śt lķfmassa hrygningarstofnsins."

"Žar sem hrygning makrķlsins spannar langan tķma og nęr yfir vķšfešmt svęši byggja žessar frjósemis- og eggjarannsóknir į žvķ aš rannsóknaskip margra žjóša komi aš verkefninu. Įriš 2010 voru farnir 16 “undir”leišangrar sem skörušust mismikiš ķ tķma og stóšu samanlagt ķ 334 daga meš žįtttöku Spįnverja (92 dagar), Skota (58 dagar), Ķra (44 dagar), Hollendinga (36 dagar), Žjóšverja (36 dagar), Portśgala (35 dagar), Noršmanna (25 dagar) og ķ fyrsta skipti Fęreyinga (15 dagar) og Ķslendinga (14 dagar)." 

"Eggjaframleišslan var metin į sex fyrirfram skilgreindum hrygningarskeišum frį janśar fram ķ jślķ į allri hrygningarslóš makrķlsins. Hafsvęšinu var skipt upp ķ reiti, sem voru 0,5 breiddarbaugur x 0,5 lengdarbaugur (u.ž.b. 15 sjómķlur į okkar svęši) og hįfsżni tekin į hverju lįréttu reitasniši (30 sjómķlur milli sniša) eša ķ öšru hverju reitasniši (60 mķlur į milli), allt eftir žvķ sem tķmi og ašstęšur leyfšu (2. mynd). Ķ žeim tilvikum žar sem annaš hvert sniš var tekiš var reiknaš gildi ķ auša reiti
(leturbreyting JK). Žįtttaka Ķslendinga og Fęreyinga gerši žaš aš verkum aš hęgt var aš stękka rannsóknasvęšiš Sżnin voru unnin um borš žannig aš öll fiskegg voru tķnd śr sżnunum og žau ljósmynduš meš stafręnni myndavél. Žį voru žau greind til tegunda en makrķleggin voru stęršarmęld og greind til sex mismundandi žroskastiga. Žegar komiš var ķ land voru sżnin skošuš aftur og tegundagreining og greining žroskastiga yfirfarin."

Makrķlsvęši"Į hverri stöš var sķritandi hita- og seltumęlir (sonda) lįtin sķga nišur į 200 m dżpi. Žį voru tekin sżni af hrygningarfiski meš flotvörpu og makrķlafli lengdarmęldur, kyngreindur og hrognasekkir teknir til męlingar į frjósemi."

       -- &&&&&&&& --

Og žį mį fara aš reikna!

Aš rannsóknarmenn og fręšingar lįti sig hafa žaš aš taka žįtt ķ žessum fiflagangi er ofar mķnum skilningi.
En gervivķsindi (Pseudo science) og hrein vķsindasvik verša sķfellt algengari, - og skattgreišendur borga.

Myndin sżnir sżnatökusvęši og nišurstöšur. Blįu punktarnir eru męld gildi śr hįfun en raušu punktarnir eru,- og haldiš ykkur fast- reiknuš gildi į grundvelli męlinga ķ kring. Sem sagt: Įgiskun.


Žöggun fiskveišiumręšunnar

Nżlega sendi Hafró frį sér skżrslu žar sem sagši aš fęšuskortur hefši stašiš žorskinum fyrir žrifum allt frį 1995. Blašamašur Mbl. kveikti, hringdi ķ mig og spurši hvort žetta passaši ekki viš žaš sem ég hefši alltaf haldiš fram, aš ekki vęri unnt aš friša fiskstofn sem žjįšist af fęšuskorti.
Mér fannst žetta stórfrétt, enda hefur Hafró žrįstagast į aš ofveiši stęši stofninum fyrir žrifum og aš žaš žyrfti aš byggja hann upp meš žvķ aš veiša sķfellt minna śr honum, žį vęri hęgt aš veiša meira seinna.

Žaš er nįttśrulega grafalvarlegt žegar ķ ljós kemur aš kvótakerfiš er byggt į röngum forsendum. Ekki til aš friša heldur til aš geta deilt og drottnaš.

Śtvarpiš birti svo vištal viš mig žar sem ég sagši aš auknar veišar myndu skila stęrri žorskstofni.
En merkilegt nokk hefur enginn haft samband viš mig sķšan. Engin beišni komiš um aš ręša mįliš, hvorki ķ śtvarpi né sjónvarpi. Mįliš hefur veriš žaggaš nišur.

Žetta er umhugsunarvert vegna žess aš į sama tķma hafa menn veriš fullyrša aš hlżnun sjįvar hefši valdiš žvķ aš sandssķliš "vantaši" og žess vegna vęru sjófugar ķ hremmingum. Engum viršist detta ķ hug aš tengja žetta tvennt; hungursneyš hjį fiskum og vöntun į sandsķli. Er ekki žorskurinn og żsan bśin aš éta sig śt į gaddinn og žar meš aféta sjófuglana?

Žetta mį ekki ręša vegna žess aš žaš vegur aš fiskveišistefnunni, sem er aš byggja upp fiskstofna meš frišun, og žar meš aš kvótakerfinu, sem į höfuš sitt undir žvķ aš takmarka žurfi veišar.

Žess vegna mį ekki ręša žessi mįl.


Ófęrir um aš stjórna landinu!

Stjórnmįlamenn, hvaš sem okkur finnst um žį, geta ekki lengur stjórnaš landinu vegna žess aš žeir sem lögin fjalla um rķfa kjaft og stappa nišur fótum. Tilraunir stjórnvalda til aš breyta lögum um fiskveišar eru stöšvašar af svoköllušum hagsmunaašilum, sem beita öllum tiltękum rįšum, ofbeldi, skošanakśgun, žöggun gagnrżnenda, botnlausum įróšri, hótunum um atvinnumissi, mśtum, Trójuhestum og fleiru, sem lengi mętti upp telja.

Žeir sem munu žurfa aš fara eftir landslögum beita löggjafann ofbeldi. Nżjasta trikkiš er sixpensarinn, sex manna nefnd hagfręšinga keypt fyrir enska smįpeninga, sem kemst aš žvķ aš Matadorpeningarnir falli ķ verši ef ekki megi lengur vešsetja aflaheimildir. Pressan er svo lįtin endurtaka žessar keyptu nišurstöšur, keyptu, vegna žess aš hver vill rįša hagfręšing ķ vinnu ef hann syndir į móti straumnum.

Vel į minnst, hagfręšinga, žvķ eru žeir ekki kvaddir til vegna vandans ķ sjófuglastofnunum? Žar er notast viš auma lķffręšinga. Vęri ekki rįš aš snśa žessu viš og nota lķffręšingana til aš meta įrangur 30 įra fiskveišstjórnunar og setja hagfręšingana ķ lundann? Žeir eru kannski komnir meš puttann žangaš žvķ nś skal bjarga lundanum frį hungri meš frišun. - Var einhver aš tala um nįttśrufręši?


mbl.is „Frumvarpiš fęr falleinkunn"
Tilkynna um óvišeigandi tengingu viš frétt

« Fyrri sķša | Nęsta sķša »

Innskrįning

Ath. Vinsamlegast kveikiš į Javascript til aš hefja innskrįningu.

Hafšu samband