Fęrsluflokkur: Vķsindi og fręši

Höfšingsskapur Fęreyinga

Gott boš, en höfum viš hingaš til komiš žannig fram viš Fęreyinga aš viš eigum žeirra höfšingsskap skiliš?

Į hverju įri semja žjóširnar um gagnkvęmar fiskveišiheimildir og eru Ķslendingar grimmir ķ žeim samningum žó ekki stęši alltaf vel hjį fręndum vorum. Hér hafa śtgeršarmenn séš ofsjónum yfir žeirra heimildum.

Žį hefur žaš oft vakiš furšu mķna žegar viš höfum veriš aš brenna inni meš lošnukvótann vegna vešurs og tķmaskorts, aš ekki skuli hafa veriš kallaš ķ Fęreyinga til žess aš hjįlpa okkur aš nį kvótanum. Nei, heldur skyldi missa af gullinu en fara aš bišja žį um ašstoš. Erum viš menn til aš žiggja af žeim rentulaust lįn?

 

Fęreyingar hafa žurft aš berjast viš ašra grżlu, Alžjóša hafrannsóknarįšiš, ICES, sem stöšugt hefur veriš aš leggja til skeršingu ķ fiskveišum. Žess ber aš geta aš ķ ICES mętast fęreyskir og ķslenskir rķkisreknir fiskifręšingar, sem lįta lķta svo śt žegar žeir koma heim frį Kaupmannahöfn aš ICES sé eitthvert "annaš" batterķ, sem žeir žurfi aš glķma viš.

Įriš 2001 fengu Fęreyingar tilskipun frį rįšinu um žrišjungs nišurskurš ķ veišum, sem hefši žżtt mikiš hallęri. Įriš eftir fengu žeir svipuš fyrirmęli, en ķ hvorugt skiptiš var žeim hlżtt og afli nįši hęstu hęšum žvert į spįr. Ég kom aš žessu mįli žį og tókst aš sannfęra stjórnvöld um aš rįšgjöfin vęri röng. Žaš voru fęreyskir og ķslenskir fiskifręšingar, rķkisreknir, sem komu aš žessari rįšgjöf. Žessir sömu menn réšust sķšar aš mér žegar žorskur fór ķ fyrirsjįanlega hefšbundna nišursveiflu, og kenndu mér um aš hafa lįtiš veiša of mikiš. Sannleikurinn var hins vegar sį aš žorskstofninn féll śr hungri en hungursįstand skapast aldrei af ofveiši į žeim stofni sem er aš horfalla.

Įfram hafa fręšingarnir róiš og fyrirskipaš samdrįtt į hverju įri og helsta barįtta stjórnvalda og sjómanna ķ Fęreyjum er "bardaginn um fiskidagana". Meš tķmanum guggna sumir, lķkt og hér žar sem menn hafa hreinlega gefist upp gegn "fręšingunum", óvinum fiskveišanna, enda landiš komiš ķ žrot.

Nś vilja Fęreyingar rétta okkur hjįlparhönd, okkur sem reynum aš skera nišur veišiheimildir žeirra hér, og leggjum til "fręšinga" sem einnig vilja lįta žį skera nišur afla heima fyrir. Förum viš ekki aš losna viš žį menn? 


mbl.is Bżšur Fęreyingum ókeypis nįm
Tilkynna um óvišeigandi tengingu viš frétt

Bešiš eftir nżlišun (Godot)

Alltaf er veriš aš bķša eftir nżlišun ķ žorskstofninn. Nżlega bįrust žęr góšu fréttir śr Grķmsey aš žar vęri allur fiskur śttrošinn af žorskseišum. Žį vęru fjörur fullar af seišum og sögšust sjómenn aldrei hafa séš annaš eins. Frį Siglufirši bįrust fréttir um aš żsan vęri śttrošin af seišum.
Ekki er aš furša aš fiskurinn fįi sér ķ svanginn, enda bśinn aš vera lengi ķ svelti. Žegar svo maturinn kemur skiptir ekki mįli žó hann sé ķ formi eigin afkvęma.
Oft mį sjį stóran urriša ķ lękjum į heišum uppi, svo stóran aš ómögulegt er aš verša svona stór ķ litlum lęk meš žvķ aš éta flugur og smįdżr eingöngu. Enda brśkar hann ašra ašferš. Hann hrygnir ķ lękjunum og žar klekjast seiši hans śt. Žau safna svo fóšri allt sumariš og žegar žau eru oršin oršin stór žį éta pabbi og mamma žau. Ekki galin ašferš.
Žorskurinn étur eigin afkvęmi hikstalaust ef hann nęr ķ žau aušveldar en annan mat. Žetta er ašferš nįttśrunnar til aš halda stofninum innan skynsamlegra marka ķ haršęri.
Og duglegur er hann: Segjum aš milljón fiskar éti hver um sig 30 seiši į dag. Žį éta žeir aš fjölda til góša mešalnżlišun į viku. En aušvitaš hefšu ekki öll lifaš, m.a. vegna žess - aš žau eru étin.
Svo felast allar ašgeršir ķ aš reyna aš stękka hrygningarstofninn, og bķša meš aš veiša fiskinn sem étur upp śtsęšiš. Skynsamlegt?
Nei, eina rétta er aš veiša af fullum krafti til aš koma ķ veg fyrir hungurdauša og sjįlfįt og skapa gjaldeyri meš žvķ aš selja fisk. Žaš er bśiš aš segja žetta oft įšur en hvenęr skyldu stjórnendur og stjórnmįlamenn fara aš skilja?


Drapst lundinn örugglega śr hungri?

Žegar horašur fugl sést drepast deyr hann śr hungri en žegar horašur fiskur sést ekki drepast žį deyr hann vegna ofveiši og bįtar eru brenndir til aš stöšva ósómann.
Fyrir nokkrum dögum var skżrt frį žvķ ķ Fréttablašinu aš mikil afföll hefšu oršiš į lundapysjum (ungum) ķ hreišrum ķ sumar. Pysjur sem enn vęri lifandi vęru horašar og illa į sig komnar svo lķklega ęttu žęr ekki framtķšina fyrir sér. Fram kom aš um 80% afföll hefšu veriš į pysjum ķ hreišrum ķ sumar.
dsc00012_jpg_676257.jpgŽetta er nokkuš merkileg įlyktun hjį nįttśrufręšingum ķ Eyjum og viršast žeir lķtiš hafa lęrt af kollegum sķnum, fiskifręšingum Hafró. Žó virtist aš fyrr ķ sumar hefšu žeir tekiš nokkuš mark į žeim žvķ žegar fulloršinn fugl įtti ķ mesta basli viš aš nį sér ķ matinn og fóšra unga sķna gripu žeir til žess rįšs aš leggja til frišun "hrygningarstofnsins". Veišimenn ķ Eyjum voru ekki sammįla og veiddu sér til matar en fóru aš sögn varlegar ķ sakirnar en įšur.
Menn eru sammįla um aš pysjurnar hafi dįiš śr hor, - ekki veriš veiddar. Hér er fuglinn greinilega aš minnka stofninn og ašlaga hann aš nżjum ašstęšum, fęšuskorti.
Er ekki einkennilegt aš žegar sömu horeinkenni sjįst hjį fiski, žį er hann frišašur til aš koma ķ veg fyrir ofveiši. - Męld afföll eru sögš vera vegna ofveiši! - Žarf ekki einhver aš fara aš lęra eitthvaš hjį einhverjum?

Žręšir Hafró liggja vķša

Śtvarpiš hefur nś tvisvar talaš viš sjįvarlķffręšing į Akureyri. Annars vegar um fisktegundir sem sjįst hér ķ meira męli en įšur, og hins vegar um andarnefjur, sem eru inni į Akureyrarpolli mönnum til skemmtunar. Skżringarnar vöfšust fyrir sérfręšingnum, sem er ekkert merkilegt enda ómögulegt aš vita alla hluti og ekki er hęgt aš spyrja hvalina hvaš žeir séu aš vilja į Pollinum, eša makrķlinn um hvort honum hafi leišst ķ Noršursjónum.
Žaš sem mér žótti hins vegar merkilegt var aš sjįvarlķffręšingurinn var lektor viš Hįskólann į Akureyri, OG - sérfręšingur hjį Hafró! Ég hefši haldiš aš hvort um sig vęri fullt starf. Varla er žessi mašur fęr um aš stunda svo sjįlfstęšar rannsóknir sem gętu gengiš ķ blóra viš hugmyndafręši Hafró eša hvaš? Žaš er ekki mikiš sjįlfstęši ķ fiskirannsóknum, Hafró stendur vörš um sitt.
Žetta minnir mig į aš fyrir nokkrum įrum vildu nemendur viš sjįvarśtvegsbraut skólans fį mig til aš flytja fyrir žį fyrirlestur. Ég kvašst tilbśinn ķ žaš en kennararnir vildu ekki aš ég kęmi, og ég er enn fyrir sunnan. Nemendur höfšu marg spurt hvaš hęft vęri ķ gagnrżni minni į hugmyndafręšina aš baki fiskveišistjórnunarinnar, en žeir geršu jafnan lķtiš śr henni og tślkušu mitt mįl eftir sķnu höfši. Nemendur vildu ekki sętta sig viš žetta og vildu fį mig noršur. Žaš fékkst ekki.
Kennararnir voru allir starfsmenn Hafró enda hefur stofnunin plantaš sķnu fólki um allt menntakerfiš og hśn tengist flestum rannsóknasvišum meš "samvinnu".


Stöšugleiki nįttśrunnar?

Žaš berast fréttir af óhemju laxveiši žessa dagana, sem engan óraši fyrir.

Hvaš er nś ķ gangi, allt fullt af fiski, stórum laxi, feitri bleikju, sandsķli, mašur veit ekki hvašan stendur į sig vešriš!

Var ekki allt aš fara til fjandans ķ fyrra og sķšustu įr? Stórlaxinn, var ekki bśiš aš veiša upp erfšaefniš? Ķ Breišdalsį um daginn rak ég augun ķ plakatiš frį Veišimįlastofnun: "Verndum stórlaxinn": Sleppa öllum stórum laxi til aš endurheimta erfšaefniš! Er žessi ašgerš farin aš skila stórlaxi strax?

dverghaengur_623609.jpgNei žekkingin var ekki meiri en svo aš menn héldu aš dvalartķmi laxa ķ sjó vęri beinlķnis erfšabundinn: Laxar sem dveldu tvö įr ķ sjó gęfu af sér laxa sem vęru tvö įr ķ sjó, eša žannig. Žetta er nś ekki svona beintengt. Žaš sem er hins vegar erfšabundiš er hęfileikinn til aš svara breytingum ķ nįttśrunni. Ef skilyrši eru góš, mį vera śti ķ 2 įr, ef vaxtarskilyrši eru slęm, žį er aš drķfa sig heim eftir fyrsta įriš og auka kyn sitt, ekki risikera žvķ aš drepast seinna įriš.


Įrum saman var reynt aš bśa til stórlax ķ Kollafirši, stórir laxar kreistir alla tķš. Ekkert gekk, žvķ smįlaxahlutfalliš var žrįtt fyrir kynbęturnar mjög hįtt og breyttist ekki. Eitt sinn voru seiši śr Kollafirši flutt noršur ķ Mišfjaršarį. Ķ fyllingu tķmans kom megniš śr hafi sem stórlaxar. Hlutfalliš hafši snśist viš. Žetta var į žeim įrum žegar stórlaxinn var um helmingur veišinnar į Noršurlandi.
Žį gleyma menn žvķ aš stór hluti seišanna er getinn af dverghęngum, (sjį myndina hér aš ofan) sem verša kynžroska įn žess aš ganga til sjįvar. Įrnar eru į haustin fullar af kynžroska smįhęngum, sem veišimenn kalla afętur.


Bleikjan, var hśn ekki aš hverfa vegna hlżnunar jaršar? Žaš hef ég heyrt margan snillinginn segja lengi. Bęši vatnableikjan og sjóbleikjan. Margir halda aš svona breytingar séu af OKKAR völdum en svo žarf ekki aš vera. Žetta eru breytingar og sviftingar ķ nįttśrunni sem verša hvort sem viš kolefnisjöfnum eša ekki.


Aš lokum, til gamans um sandsķli: Eftir nokkura įra skort į sandsķli ķ Noršursjó, vegna "ofveiši", er nś allt oršiš aftur eins og ķ gamla daga. Stofninn hefur aldrei męlst stęrri og löndunarbiš er ķ Danmörku. Mišaš viš žaš magn sem vķsindamenn halda aš sé į feršinni er fjöldinn žaš mikill aš ef hann lifši, myndi hann geta stašiš undir nśverandi kvóta, 400 žśs tonn, ķ 76 įr! Var veriš aš tala um aš veišin hefši įhrif?


Sagt er aš vanti smįsķli handa lundanum, sķlin séu of stór fyrir pysjuna. En stóru sķlin, voru žau ekki lķtil ķ fyrra eša hittišfyrra? Žį vantaši lķka sķli.


Virkjum fiskimišin

Grein sem ég skrifaši ķ Fréttablašiš:

Ķ Fréttablašinu 17. jślķ s.l. var sagt frį žvķ aš skipa ętti nefnd, sem skila į af sér į kjörtķmabilinu, til žess aš kanna įhrif kvótakerfisins į landsbyggšina, žrįtt fyrir aš fyrir liggi skżrsla um mįliš frį 2001, og allir nema rįšamenn geri sér grein fyrir aš kerfiš hafi nś žegar lagt mörg sjįvarplįss ķ rśst. Neikvęš įhrif kvótakerfisins į landsbyggšina hafa veriš öllum ljós, nema sęgreifum og rįšamönnum.
Ég įtti erindi į Breišdalsvķk um daginn, žar voru fįir į ferli nema feršamenn aš fylla į bifreišar sķnar - śr sjįlfssala. Tvęr trillur voru viš bryggju en enginn var į ferli viš höfnina. Enginn bįtur sįst į hafinu svo langt sem augaš eygši. Žašan ók ég noršur um til Egilsstaša, yfir Hellisheiši eystri og noršur fyrir Sléttu til Akureyrar.
Ofan af Hellisheiši eystri var engan bįt aš sjį til hafs į Hérašsflóa og engan heldur į Vopnafirši. Ķ kauptśninu var lķtiš um aš vera og ekkert lķf viš höfnina. Į Bakkaflóa sįust 2 trillur undan Langanesi. 
Į Žórshöfn var sama sagan, örfįir bįtar viš bryggju en ekkert fólk aš vinna, enginn fiskur og enginn bįtur sįst į sjó į Žistilsfirši.
Af veginum viš Sślur sunnan Raufarhafnar sįst enginn bįtur į sjó. Raufarhöfn er varla skugginn af sjįlfri sér, örfįar trillur en engin virtist vera ķ veišiskap og engin sįla var viš höfnina. Žarna sį ég Kśbueinkennin, sem ég kalla svo: Hśsum ekki haldiš viš, žau ekki mįluš en lįtin grotna nišur. Ein bśš, opin fįa tķma į dag, engin dagblöš um helgar og eldsneyti ašeins śr sjįlfssala. Žegar ekiš var fyrir Melrakkasléttu var heldur engan bįt aš sjį, ekki heldur ķ Öxarfirši og į Kópaskeri voru fįir bįtar viš bryggju og enginn umgangur. 
Annš sem einkenndi žessi sjįvaržorp var aš žar var nęr engan fugl aš sjį, örfįa hettumįva og fįeinar krķur, žaš var allt. Žetta var öšruvķsi mešan meš stundušu sjó į Ķslandi, žį išušu allar hafnir af fugli, sem var aš fį sér ķ gogginn.
Śt af Tjörnesi var engan bįt aš sjį, žaš ver ekki fyrr en kom aš Hśsavķk aš einn hvalskošunarbįtur sįst į leiš ķ land meš feršamenn. Talsvert var af trillum ķ höfninni en lķtiš um aš vera, flestar ķ bišstöšu vegna kvótaleysis. 
Ķ öllu krepputalinu nśna leggja menn til aš taka erlent lįn til aš auka gjaldeyrisforšann. Engum viršist detta ķ hug aš fara ķ sjóinn og sękja gulliš žašan. Žjóšinni er haldiš ķ kreppu vegna žess aš Hafró heldur žvķ fram aš žaš žurfi aš "byggja upp žorskstofninn" meš frišun, helst veiša ekki neitt. Rįšamenn gleypa rįšlegginganar hrįar žó löngu hafi veriš sżnt fram į aš žetta sé lķffręšilega ómögulegt. Vitnar žar best um 30 įra įrangursleysi žessarar "tilraunar".
Žaš er į fęri sjįvarśtvegsrįšherra aš bregša töfrasprota yfir sjįvaržorpin og landiš allt meš žvķ aš auka aflaheimildir, stokka allt kerfiš upp - og reka žjįlfarann. Fyrir hverja er annars veriš aš reyna aš byggja upp fiskstofnana? Žaš verša brįtt engir eftir til žess aš veiša.

Birt ķ Fréttablašinu 24. jślķ 2008


Fęreysk stjórnvöld vilja fękka fiskidögum um helming

Ķ dag, Ólavsvökudag kunngerši Sjįvarśtvegsrįšherra Fęreyja aš veišidögum hjį krókabįtum og trollbįtum skuli skert um 50% og um 20% hjį ufsatogurum, en met ufsaveiši hefur veriš undanfarin įr, 60-70 žśs tonn.
Žetta er sama og segja viš žjóšina aš nś skulu allir fara aš vinna hįlfan daginn. Rįšherrann gerir žetta aš kröfu rķkisrekinna fiskifręšinga sinna sem aldrei hafa haft rétt fyrir sér varšandi žróun fiskistofna.
Ljóst var įriš 2002 aš žorskstofninn vęri aš fara ķ nišursveiflu žvķ fiskurinn var farinn aš horast og lķtiš var ķ maga fiskanna. Aš mķnu mati var žaš vegna fęšuskorts og versta, sem menn gętu gert ķ slķku įstandi vęri aš draga śr veiši. Ég taldi aš hann myndi fara minnkandi ķ nokkur įr og ekki fara aš rétta viš fyrr en 2006-2007. Žaš reyndist ekki alveg rétt, nś er 2008, en mér er sagt aš afli sé aš aukast og įstand fisksins aš lagast.
Fęreyska Hafró er nżkomin śr tśr, - og nišurstašan er aš nś sé allt į blśssandi uppleiš, mikiš af įtu og seišum allra tegunda, m.a. sandsķlis žorsks.  http://www.frs.fo


Hér er fiskveišrįšgjöf mķn ķ Fęreyjum frį 2004, rįšgjöf sem ekki var fariš eftir:

Ég var ķ Fęreyjum 13.-20. jśnķ 2004 į vegum sjómanna og śtgeršarmanna aš vinna aš žvķ aš meta fiskveiširįšgjöf įrsins eins og hśn birtist frį fęreyskum fiskifręšingum og ICES, Alžjóša hafrannsóknarįšinu. Ég setti fram eigin tillögur en samtök sjómanna og śtgeršarmanna sendu sjįvarśtvegsrįšherra bréf meš tillögum sem byggšust į mķnu įliti. 

Žorskur
Samkvęmt tölum ICES, sem er žaš eina sem til er til aš styšjast viš, fer žorskstofninn minnkandi og žvķ er lagt til aš draga śr veišum til aš "spara" žorskinn. Tillögur ICES fólust ķ aš byggja žorskstofninn upp eins hratt og unnt vęri og stöšva žorskveišar. Til vara, byggja upp ašeins hęgar og skera aflann um 2/3. Kannast einhver viš žetta?  
Ég lagšist eindregiš gegn nišurskurši, vegna žess aš žorskstofninn er aš minnka vegna fęšuskorts. Žorskur var horašur ķ fyrra og hann er ekki bśinn aš nį sér enn og žvķ var aš mķnu mati rangt aš draga śr veišum. Ég gerši rįš fyrir žvķ aš žorskafli myndi minnka įfram ķ 2-3 įr og viš žvķ vęri ekkert aš gera.
Stofnar žorsks, ufsa, og żsu hefšu veriš ķ miklum vexti undanfarin įr, veišarnar ekki megnaš aš halda aftur af stękkun stofnanna og draga mętti žį įlyktun aš sóknin hefši veriš og lķtil. Žorskstofninn hefši vaxiš sér yfir höfuš og vęri nś aš minnka og ašlaga sig aš minna fęšuframboši.

Żsa
Jafnframt įlitu žeir aš żsustofninn vęri stór og ķ góšu standi, en samt skyldi draga śr veišum um 17% vegna žess aš veišiįlag til langs tķma vęri of mikiš skv. varśšarreglunni. Žetta vęri athyglisvert vegna žess aš żsustofninn hefši veriš ķ stöšugum vexti frį 2001.

Ufsi
ICES taldi aš ufsastofninn vęri ķ góšu lagi, en samt lögšu žeir til 30% samdrįtt ķ ufsaveišum, vegna žessarar varśšarreglu.
Fęreyingar įttu įkaflega erfitt meš aš skilja žessa rįšgjöf, sérstaklega vegna žess aš veišarnar vęru blandašar og ekki hęgt aš stjórna afla einnar tegundar įn žess aš henda öšrum. Žaš vęri eins og fiskifręšingar héldu aš veriš vęri aš veiša ķ kvótakerfi en ekki sóknarkerfi, sögšu žeir.


Ķ ljósi žessa lagši ég til aš fiskidögum yrši fjölgaš um 10-15%: http://www.fiski.com/faero/rapp04.pdf

Sama hafši ég gert įriš įšur, lagši til 10-15 fjölgun daga og minnkun möskva ķ ufsatrolli til aš męta mikilli fjölgun smįufsa: http://www.fiski.com/skrar/rapp03.pdf  Ķ hvorugt skiptiš var fariš eftir minni rįšgjöf.

Nś er aš sjį hvaš gerist žegar žetta fer fyrir žingiš. Fyrrverandi sjįvarśtvegsrįšherra, Jörgen Niclasen formašur Fólkaflokksins, segir žetta "óšamannaverk".  


Ja hérna, - enda er Kķsilišjan farin

Žaš er ekki langt sķšan aš birtist grein ķ Nature žar sem "vķsindamenn" sögšust hafa módelleraš sveiflurnar ķ lķfrķkinu og sökudólgurinn vęri Kķsilišjan, sem grafiš hafši gryfjur, sem komu ķ veg fyrir "setflutninga" ķ vatninu. Rķkisśtvarpiš flutti frétt um mįliš.

Nś viršist allt annaš uppi į teningnum. Lķfrķkiš er ķ hįmarki, nįttśruundur, nįttśrulegar stofnsveiflur, - hvar er nś Kķsilišjan og gryfjurnar? Kķsilišjan er hętt, vegna įralangra įrįsa Įrna og lķffręšinga hjį HĶ.

Įrni segist hafa rannsakaš mżiš ķ 30 įr, fylgt sveiflunum og reynt aš finna skżringar į žeim. Kennir svo mżinu um aš tortķma sjįlfu sér! Jį, mikil er viskan.

Fram kemur einnig aš vištališ viš Įrna fór fram "śti ķ móa" ķ Syšri Neslöndum. Žaš er gott aš vera "śti ķ móa."

Miklu lķklegra er aš fiskurinn ķ Mżvatni, fyrst og fremst hornsķliš, valdi sveiflunum:

Nś er gott fęšuįstand ķ vatninu, fiski fjölgar hratt, hornsķliš er į undan bleikjunni, étur undan henni, viškoma bleikjunnar brestur og hśn sveltur. Hornsķliš fyllir vatniš, yfirgefur žaš, beitinni į mżiš og ašra fęšu léttir og hringnum er lokaš. - Einfaldleikinn... er hann ekki bestur?


mbl.is Rykmżiš ķ Mżvatni ķ hįmarki
Tilkynna um óvišeigandi tengingu viš frétt

Smįfiskfrišun kolröng

Žaš er įnęgjulegt aš sjį aš žaš sem ég og fleiri höfum haldiš fram, brįšum ķ aldarfjóršung, stašfest af "vķsindamönnum viš Kalifornķuhįskóla". Stóra fréttin er aš frišun smįfiskjar hafi žveröfug įhrif en žau sem ętlast er til. Smįfiskafrišun byggir ekki upp stofninn, hśn getur rśstaš honum og hśn veldur stofnsveiflum. Rķkjandi fiskveišistjórn er einfandlega "Exactly Wrong" eins og segir ķ frétt Fishing News og vitnaš er til ķ Mbl. fréttinni.


Ég hef sett alla 'Fishing News' fréttina į vefinn: www.fiski.com/english/smallfish22.html

Rétt er aš vekja athygli į aš ekkert  er minnst į erfšir, en žaš er ķ tķsku aš halda žvķ fram aš hęgvaxta smįfiskur sé śrkynjašur.


mbl.is Rangt aš ofvernda smįfiskinn
Tilkynna um óvišeigandi tengingu viš frétt

Į aš fara aš tillögum Hafró ? - Sagan endurtekur sig!

Įriš 1993 lagši Hafró til aš žorskaflinn yrši skorinn nišur ķ 150 žśs tonn. Žį var til vikublaš sem hét "Pressan" og blašiš leitaši įlits nokkurra manna į tillögunum. Fróšlegt er aš skoša svörin ķ ljósi žess sem hefur gerst į žessum 15 įrum sem lišin eru, en žorskstofninn er bśinn aš vera ķ gjörgęslu allan tķmann og ekki ręttust loforšin frį 1993.  Žess mį geta aš sömu tillögur um nišurskurš voru settar fram voriš 2007 - hvernig verša nęstu 15 įr.

- ĮLIT -  (Pressan 3. jśnķ 1993)

Hafrannsóknastofnun hefur lagt til aš žorskkvótinn verši lękkašur nišur ķ 150 žśsund tonn. Slķkur nķšurskuršur hefur miklar afleišingar fyrir allt žjóšarbśiš. Į aš fara eftir žessum tillögum stofnunarinnar eša hętta į aš veiša meira?

Į aš fara aš tillögum Hafró?

Halldór Įsgrķmsson žingmašur: "Ég er žeirrar skošunar aš žaš sé ekkert annaš aš gera. Stofninn viršist vera ķ slęmu įsigkomulagi og veruleg hętta į žvķ aš hrun verši ķ žorskstofninum. Slķka įhęttu getum viš ekki tekiš og ég tel aš žaš verši aš fara mjög varlega ķ žessum efnum. Žaš kemur mjög hart nišur į öllu žjóšfélaginu en hitt myndi koma miklu haršar viš žjóšfélagiš ķ framtķšinni."

Jón Kristjįnsson fiskifręšingur: "Nei. En mįliš snżst ekki bara um hvort eigi aš veiša tonninu meira eša minna. Žaš veršur aš breyta sóknarmynstrinu. Eftir aš trollmöskvinn var stękkašur 1976 og fariš aš vernda smįfisk sérstaklega hefur allt veriš į nišurleiš. En tillögur Hafró um mikinn nišurskurš 1975

og 1983 voru hunsašar af žįverandi- sjįvarśtvegsrįšherrum og žį gengu svipašar hrakspįr og nś alls ekki eftir. Sķšustu įr hafa stjórnvöld hins vegar fariš eftir hręšslustefnunni og mešal annars vegna žess aš stofnstęršarmatiš er tengt afla reiknast stofninn sķfellt minni, nokkuš sem kallar į enn meiri frišun. Žaš, aš stundum hefur gengiš illa aš nį śthlutušum afla, bendir til žess aš stofninn hafi veriš į nišurleiš undanfarin įr. Ekki vegna žess aš veitt hafi veriš of mikiš śr honum, heldur vegna žess aš veitt hefur veriš skakkt. Of mikil įhersla hefur veriš lögš į aflasamdrįtt og frišun smįfisks. Nś veršum viš aš gjöra svo vel aš fara aš veiša okkur śt śr vandanum: minnka möskvann og gefa sóknina frjįlsa eins og viš geršum įratugum saman. Ef stofninn žolir žaš ekki, žį erum viš hvort sem er bśin aš vera sem fiskveišižjóš. Fiskfrišun er alls ekki rįšiš ķ stöšunni eins og hśn er."

Vilhjįlmur Egilsson žingmašur: "Jį, ég tel aš žaš eigi aš hafa žessar tillögur fyrst og fremst til hlišsjónar. Aš sjįlfsögšu óttast ég afleišingarnar en ég óttast afleišingarnar ennžį frekar ef ekki er fariš eftir tillögunum. Žaš yršu ennžį verri afleišingar. Žetta er ekki spurning um hvort hagkerfiš žolir žetta eša žolir žetta ekki, heldur er žetta spurning um hvort žaš žolir žaš betur nśna eša seinna. Ég held aš skellurinn sem viš tökum nśna sé minni en skellurinn sem viš myndum taka seinna ef ekki yrši fariš eftir žessum tillögum. Žjóš sem lifir į žorski hlżtur aš finna fyrir žvķ žegar žorskstofninn hrynur."

Įsgeir Gušbjartsson skipstjóri: "Nei, ég get nś ekki samžykkt aš žaš eigi aš fara eftir tillögum Hafrannsóknastofnunar. Nįttśran spilar žaš stórt hlutverk ķ žessu dęmi. Žetta vęri ósköp einfalt mįl ef žaš žyrfti bara aš friša fiskinn og ekkert annaš. Žeir mega ekki halda aš žeir geti ręktaš upp žorsk žó aš žeir minnki žorskveišarnar um 30-40 žśsund tonn. Žaš er alltaf veriš aš minnka žetta įr frį įri og afraksturinn versnar og versnar. Žaš er enginn įrangur af frišuninni žvķ aš nįttśruleg skilyrši ķ sjónum eru slęm og stofninn hefur ekkert nįš sér upp. Žaš hefur veriš kvóti ķ tķu įr og aflinn minnkar alltaf og minnkar. en žetta getur aušvitaš komiš fljótt, žaš er ekki žaš." 

Žorsteinn Mįr Baldvinsson, framkvęmdastjóri Samherja: "Jį. Ég held aš žaš sé ekki neinn sem veit neitt betur en žeir į Hafrannsóknastofnun. Viš höfum séš hvaš hefur gerst ķ nįgrannalöndunum ķ kringum okkur og mér finnst ekki réttlętanlegt aš taka žį įhęttu, fyrir okkur Ķslendinga, aš fara ekki eftir žessum rįšum. Ķsland įn žorsks myndi žżša dapurt lķf. Spurningin er ekki hvort viš rįšum viš svona mikinn aflasamdrįtt heldur hvort viš rįšum viš Ķsland įn žorsks. Mitt fyrirtęki byggir afkomu sķna fyrst og fremst į žessum žorski og aš sjįlfsögšu vęri ęskilegt aš fį aš veiša miklu meira. En viš höfum ekki leyfi til aš taka žį įhęttu." 

Pic1

 

 

Žessi mynd sżnir  aflarįšgjöf og raunafla 1978-2008. Pressugreinin var skrifuš 1993. Žorsteinn Pįlsson fór eftir rįšgjöfinni en žaš geršist ekkert. Rįšgjöf smį- hękkaši fram til 1999 og menn tölušu fjįlglega um aš nś hefši "uppbyggingin tekist. En žaš var öšru nęr, stofninn féll śr hor og ofmatiš fręga var notaš sem skżring.


« Fyrri sķša | Nęsta sķša »

Innskrįning

Ath. Vinsamlegast kveikiš į Javascript til aš hefja innskrįningu.

Hafšu samband