Er ráðgjöf um humarveiðar kolröng? Gæti verið.

Fróðlegt er að lesa ráðgjöf Hafró um humarveiðar á komandi fiskveiðiári. Aflinn hefur mest orðið um 2500 tonn, síðast árið 2010. Í fyrra var ráðlagt að veiða 1300 tonn en lækkað í 1150 tonn nú.

Í skýrslunni, sem var að koma út segir: "Veiðidánartala hefur verið metin lág undanfarin ár og er undir skilgreindum gátmörkum. Nýliðun hefur minnkað síðan 2005 og hefur aldrei verið metin eins lítil og nú. Viðmiðunarstofn hefur minnkað hratt undanfarin ár og hefur ekki verið lægri frá 1980. Hlutfall stórhumars er enn hátt en hefur minnkað frá 2009."

Hér má sjá hvernig nýliðun hefur hrunið frá árinu 2008 en um það leiti var sett á 20% aflaregla í þorski og hrygningarstofninn stækkaði, vegna innkomu makríls og síldar og beitarálag á humar og fleiri fæðudýr jókst.

Hvað er að gerast?

Alþekkt er frá Skotlandi og Írlandi að humar étur undan sér. Tilraunir með að friða svæði í þeim tilgangi að stækka stofninn hafa reynst afar illa. Þegar svæði voru opnuð aftur eftir nokkurra ára friðun gripu menn í tómt, einungis veiddust nokkrir stórir humrar. Þar hafa menn lært að miðin þurfa stöðuga áníðslu til að hindra sjálfát en þessi mikla sókn leiðir auðvitað til þess að humarinn er almennt smærri en menn velja að sjálfsögðu marga smærri en örfáa stærri. Við bætist að mikið er af stórþorski, sem þekktur er fyrir að háma í sig humarinn. Humarinn er þannig sjálfur að éta upp ungviðið sitt og þorskurinn humarinn.

Ráðgjöfin

Ráðgjöfin er svo að veiða lítið af þorski til að hafa stóran fóðurfrekan hrygningarstofn og draga úr veiðum á humri. Já það verður víst að fara varlega segja þeir Hafróarnir.

Hér má sjá hvernig stórhumars jókst, væntanlega vegna samdráttar í leyfðum afla. Fjölgun stórra humra þýðir meira beitarálag á smáhumar, sjálfát. Hvort tveggja, aukning stórra þorska og stórra humra, minnkar nýliðun.

Mörg dæmi eru um að sóknarbreytingar hafi leitt til minnkandi afla þrátt fyrir að kvótar hefðu verið nægir. Veiðin á Fladen banka, SA af Shetlandseyjum í Norðursjó, hefur dregist saman úr 13.000 tonnum árið 2010 í 2.000 tonn 2015. Kvótinn 2015 var um 11.000 tonn en einungis 2.000 tonn voru veidd. Breytingar urðu á sókninni árið 2010 þegar möskvi var stækkaður úr 80-85 mm í meira en 100 mm til að vernda smáhumar. Auk þess var trollum breytt til þess að forðast meðveiði af þorski. Það þýðir að hætt var að veiða þorsk, sem var að andskotast í humrinum.

Ekki hef ég nægar upplýsingar til að tengja veiðimynstrið við aflaminnkunina en þetta virðist á þekktum nótum, sóknarminnkun leiðir til sjálfáts, aukinnar samkeppni og aflaminnkunar.

En það þarf að spyrja þeirrar spurningar hvort sóknarminnkun leiði til stofnaukningar. Við vitum að samdráttur leiðir til aflaminnkunar en hann kann einnig að hafa mun alvarlegri afleiðingar.

Ætla þessir ráðgefendur aldrei að skilja að sóknarminnkun gefur ekki aukinn afla, hvorki í bráð né lengd. Veiðarnar eru ekki það sem ákveður stærð og viðgang fiskstofna. Samkeppni og fæðuframboð ráða þar mun meiru. Sóknarminnkun þýðir einungis minni tekjur.

En ráðgjafarnir bregðast, enda er munurinn á manninum og hundinum sá að hundurinn lærir af reynslunni en maðurinn ekki.