Stríðið um fiskimiðin, harka færist í leikinn

Fólkið í landinu vill fá rétt til að veiða fisk en sægreifarnir berjast nú eins og ljón til að halda sínu og koma þannig í veg fyrir að sjávarþorpin geti rétt úr kútnum. Enginn vafi er á að aukning fiskveiða er bjargráð Íslending til að vinna sig út úr kreppunni. En þá verða allir að fá að vera með. Ofveiðistjórn Hafró, þessi sífellda hræðsla við að verið sé að veiða síðasta fiskinn veldur því að haftakerfi, kvótakerfið helst við lýði. Samdráttur og skortstaða eru reyndar forsenda þess að halda uppi háu leiguverði á kvóta, veðsetningu og öllu því drullumalli.
Hvernig væri að gefa veiðarnar frjálsar í dagakerfi eins og gert er í Færeyjum? Allir mættu róa ákveðinn dagafjölda, sægreifarnir líka, landa öllu sem á dekk kæmi og ekkert afla hámark væri í neinni tegund. Hvað myndu greifarnir segja þá þegar þeir ættu að fara að lifa af fiskveiðum í samkeppni við aðra og geta ekki veðsett?
Í allri þeirri umræðu sem átt hefur sér stað kemst enginn upp úr fari Kvótakerfisins. Enginn ræðir um aðrar leiðir. Þó talið sé að sóknin sé of mikil. þá skal stjórna aflanum. Því ekki að stjórna sókninni? Stutt svar við því er að þá myndi apparatið hrynja. Rannsóknamafían, eftirlitsbatteríið og sægreifarnir.

Stöð 2 gerði kvikmynd um fiskveiðistjórnarkerfið í Færeyjum árið 2007. Þar kemur fram mjög sterk gagnrýni á aflamarkskerfi en þau hafi í sér innbyggðan hvata til brottkasts. Jafnframt er rætt um líffræðileg mistök í fiskveiðstjórn á Íslandi, en ráðgjöf Hafró er byggð á vafasömum reiknilíkönum og virðist sem ekki sé tekið neitt tillit til vistfræðilegra þátta. Þannig neita þeir að taka tillit til vaxtar og fæðuframboðs, og geta alls ekki kyngt þeirri staðreynd að eina leiðin til að auka fæðuframboð, sem örvar vöxt og framleiðslu er að veiða meira.

Ég heyri sífellt frá hinum ýmsu aðilum að allt sé hrunið í Færeyjum, þ.e. fiskurinn. Síðast hafði ég spurnir af því að nefndarmaður í endurskoðunarnefnd Jóns Bjarnasonar á aflareglunni hefði haldið þessu fram. Annað hvort eru menn svona illa að sér eða þeir hafa trúað áróðrinum frá hagsmunaðilum kvótakerfisins, sem afskrifa öll önnur kerfi til stjórnunar fiskveiða. 
Þorskur hefur verið í lægð í nokkur ár en er nú á uppleið. Myndin hér sýnir rallvísitölur ú rallinu haustið 2010. Skv. því er þorskurinn á uppleið. En gefum færeysku rannsóknastofnuninni orðið, á færeysku að sjálfssögðu:

"Fyri tosk hevur lítið verið at fingið síðani 2003, og serliga árini 2006-2008 var lítið at fáa. Men í fjør bragdaði aftur, og úrslitið í ár var uppaftur betri. Hetta stuðlar upp undir framskrivingar, gjørdar í apríl-mai í ár, ið vístu, at toskastovnurin er í góðum vøkstri vegna betri fiskavøkstur og tilgongd (nýliðun); sera lítið varð tó fingið av 0- og 1-ára gomlum toski. 
Úrslitini fyri hýsu hava verið støðugt minkandi síðani 2002, og úrslitið í fjør var tað minsta síðani 1991. Tað kvinkaðist nakað uppeftir í ár, men er enn á sera lítlum støði. Men eisini her eru batar at hóma, tí fiskavøksturin er batnaður, og tilgongdin, ið hevur verið sera lítil seinastu árini, tykist nú at vera betri aftur; serliga 2009-árgangurin tykist góður. Men lítið var av 2010 árganginum".

Við þetta má bæta að mikið berst nú á land af smáfiski í Færeyjum. Einn daginn í síðustu viku voru 134 tonn af fiski á gólfinu í fiskimarkaðnum í Tóftum, þar af voru um 60 tonn af stærðum 4 og 5, sem flokka má sem undirmálsfisk. Raddir eru farnar að heyrast um að loka þurfi svæðum á grunnslóðinni vegna smáfiskagengdar. Menn ætla seint að læra. - Það verður að veiða þennan fisk til að reyna að seinka hungursneyðinni.

 
Meira um fiskveiðar við Færeyjar á Færeyjasíðunni, sem er á heimasíðu minni, Fiskikassanum.

Athugasemdir

[Jóhannes Laxdal Baldvinsson, 2.2.2011 kl. 18:34]

Takk fyrir þetta Jón. Eitt sem ég hef velt fyrir mér er hvort einhverjar alvöru rannsóknir hafi farið fram á því hvort þorskur gangi út færeyskri landhelgi og í íslenska. Ég hef verið á togveiðum á Þórsbanka og þar vorum við að veiða boltaþorsk alveg að miðlínu. Og nokkru eftir 1980 , man ekki nákvæmlega, þá fylltist skyndilega allt af þorski á Austfjarðamiðum. Er alveg víst að allur sá þorskur hafi verið með íslenskan ríkisborgararétt?  Og að síðustu, er bara ekki allt of lítið vitað um helstu nytjafiska okkar?

[Aðalsteinn Agnarsson, 2.2.2011 kl. 18:50]

2006 kom töluvert af merkjum frá Færeyjum úr ufsum merktum við Ísland.

[Jón Kristjánsson, 2.2.2011 kl. 19:43]

Jóhannes og Aðalsteinn

Það hefur veiðst merktur fiskur á Færeyjahryggnum á báða bóga. Síðustu ár hafa færeyskir fiskifræðingar dregið frá þessar veiðar á "íslenskum" þorski á hryggnum til þess að lækka veiðitölur úr færeyska stofninum. Allt til þess að sverta ástandið þar sem vopn í baráttunni gegn dagakerfinu sem fiskifræðingar eru ósammála. Þeir eru að reyna að troða Færeyingum inn í kvótakerfi, með því að reyna að lækka aflatölur við Færeyjar, s.s. að sverta kerfið, það skili minni afla. Mafían aftur.  

[Aðalsteinn Agnarsson, 2.2.2011 kl. 19:59]

Trollveiðar á uppeldisstöðvum smáfisks fara ekki saman við þjóðarhag,

þegar illa gengur að fiska, er freistingin allt of mikil fyrir marga, til að geta

látið smáfiskinn í friði.  Ljótustu aðfarir við þorskveiðar sem hef ég tekið þátt í

voru við Kolbeinsey, þar fylltu togararnir sig á 3 til 4 dögum, stórum hluta

þorsksins var hent, of smár, þetta ásamt stórþorska drápi í nót og net

gengu frá þorskinum.   Færeyingar senda frystitogarana út fyrir 200 mílur,

Norðmenn fiska 70% af öllum afla lönduðum á markað, á smábáta,

og mokfiska, öfugt við Íslendinga!  Lærum af öðrum þjóðum!

[Jón Kristjánsson, 2.2.2011 kl. 22:20]

Aðalsteinn

Þessi fullyrðing þín um að70% af afla Norðmanna sé veidd á smábáta er röng. Megnið af afla Norðmanna og Rússa kemur af togurum úr Barentshafi. Þar stunda  líka færeyskir og íslenskir togarar veiðar. Búið er að skafa botninn í Barentshafinu í 100 ár og ástand fiskstofna hvergi betra en þar. Þegar togarar fylltu sig af smáfiski á Íslandsmiðum, 55-65, var afli og ástand fiskstofna með ágætum.   

[Aðalsteinn Agnarsson, 2.2.2011 kl. 22:59]

Flottur ertu Jón, en er ekki aðalhrygningin þorsksins við Lofoten ?

70% af afla lönduðum á markað, hef ég frá Kjartani Ólafssyni, Kreditt banken,

í viðtali við Markaðinn 22 júní 2005.

Ég trúi þessum manni Jón, hef alltaf heyrt að Norðmenn fiski mikið á smábáta!

[Aðalsteinn Agnarsson, 2.2.2011 kl. 23:13]

 Jón, heldur þú að smáfiskadrápið hafi hætt 1965 ?

[Atli Hermannsson., 3.2.2011 kl. 10:47]

Þessa dagana fer fram orrustan um framtíðarfyrirkomulag á fiskveiðum hér við land - að sagt er

En þegar betur er að gáð er aðeins verið að þvarga um hverjir fá að nýta auðlindina og hvert rentan á að renna.

Það hefur ekki einu aukateknu orði verið verið eitt að það sem mestu máli skiptir. Það er nýtingarstefnan, sjálf ráðgjöfin og árangurinn af henni. Hvort ástæða sé til að skoða aðra möguleika. En það er ekki gert. Meira að segja sáttanefndin svokallaða hafði ekki rænu á að ræða þessi atriði, allir voru að ræða eignaraldið og framsalið.

Þá datt engum í hug að ræða það fyrirkomulaga sem Færeyingar nota með frábærum árangri. Er það ekki annars furðulegt. Þegar þess er gætt að yfir 80% íslensku þjóðarinnar er með einum eða öðrum hætti ósátt með kvótakerfið, Þá finnst ekki nokkur með logandi ljósi, hvorki útgerðar- né sjómaður sem er óánægður með sóknardagakerfi þeirra Færeyinga.

Jörgen Niclassen fyrrverandi sjávarútvegsráðherra Færeyja sagði eitt sinn í viðtali við Fishing News. "Við viljum ekki kvótakerfi, því það gerir sjómenn okkar að glæpamönnum"

Þá gerðu nokkrir Kanadískir vísindamenn úttekt á sjálfbærni fiskveiða nokkurra þjóða hér við Norður Atlandshafið. Þeir settu Færeyjar í fyrsta sæti en okkur íslendinga í það tíunda.

Og í öllu bullinu um hvað við erum ferlega frábærir, leiðandi og til mikillar fyrirmyndar. Þá hefur verið meiri aflasamdráttur hér hjá okkur síðastliðin fimmtán ár eða svo, en innan lögsagnar ESB - punktur 

[Ólafur Örn Jónsson, 3.2.2011 kl. 22:09]

Hér ertu kominn að kjarna þess sem komið er að. Það er hvernig á að stjórna fiskveiðum á réttlátan hátt og vernda og byggja upp fiskstofnana á sama tíma og hámarka afraksturinn. Það ber mikið á milli þegar er annars vegar kvótakerfi og hinsvegar Sóknarmark. Númer eitt í sóknarmarki kemur allur fiskur að landi þó að sjómenn fái ekki fullt verð fyrir þann fisk. Við vitum hvernig þetta vill verða í kvótakerfinu. Svona ber sóknarmarkið alltaf af kvótastýringu. Í sóknarmarki fer skipstjórinn út og er ábyrgur hvernig hann hagar sókninni og hvort hann ætlar að freista þess að taka þorsk þennan túrinn eða fara í aðrar tegundir en þarf ekki að segja til um hvernig hann vill skrá túrinn fyrr en hann kemur í höfn.

Við þurfum ekki að bera okkur saman við Færeyinga þar sem þeirra veiðimunstur er miklu viðkvæmara  en okkar sennilega vegna stærðar munar okkar miða og meiri straumskila hjá okkur. Það er enginn vafi að okkar stofnar eru miklu sterkari en stofnar hjá vinum okkar.

Eftir frábæra reynslu okkar af Sóknarmarkinu er óskiljanlegt að ekki skuli vera einhliða umræða að taka aftur upp það kerfi þegar við ætlum að snúa við blaðinu.